HİPOKSİK İSKEMİK ENSEFALOPATİ HASTALARININ PSİKOMOTOR DUYU VE DAVRANIŞ GELİŞİMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Dr. SELİN AKYÜZ

Danışman: Kıvılcım Gücüyener

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Giriş: Hipoksik iskemik ensefalopati(HİE), perinatal asfiksi ve/veya hipoksik beyin hasarının gösterilebildiği neonatal ensefalopatiler olarak tanımlanmaktadır. Bilinen tek nöroprotektif tedavisi terapötik hipotermidir. Erken dönemde ölüm ve çoklu organ hasarına sebep olabileceği gibi, uzun dönemde serebral palsiye, nörogelişimsel geriliklere, davranış sorunlarına ve duyusal sorunlara neden olabilmektedir.
Amaç: Bu çalışmanın amacı, HİE hastalarının klinik özelliklerini ve nörogelişimsel testlerinin sonuçlarını incelemek ve hastaların davranış ve duyu profillerini ortaya koyarak bunlar arasındaki ilişkinin belirlenmesini sağlamaktır.
Gereç ve Yöntem: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji Bilim Dalı’nda HİE tanısı ile takipli, 49 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Bu hastaların demografik ve klinik özellikleri, nörogelişimsel testlerinin sonuçları, davranış paternleri ve duyu profilleri incelenmiştir. Hastaların klinik özelliklerine göre nörogelişimsel testleri, davranış ve duyu profilleri, nörogelişimsel testlerine göre davranış ve duyu profilleri analiz edilmiş ve davranış paternleriyle duyu paternleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Bulgular: Nörogelişimsel testlerin sonuçları hastalığın evresine, hipotermi yöntemine göre farklılık göstermemiştir. İlk bir yaşta uygulanan gelişimsel testlerde gerilik saptanan hastaların çoğunun, iki yaşta uygulanan gelişimsel testlerde normal
99
sınırlara geldiği görülmüştür. Örneklemi oluşturan hastaların çoğunda davranışsal sorun görülmemekle birlikte, beş hastada dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) düşündürecek sonuçlar elde edilmiş ve bu hastaların gelişimsel testlerinin en az birinde gerilik olduğu saptanmıştır. Duyu profili değişkendir. DEHB olan hastalarda aranmacı ve kaçınmacı yönelim belirginken, ciddi nörogelişimsel geriliği olan hastalarda duyulara eksik yanıtlılık durumu izlenmiştir.
Sonuçlar: Çalışmadan elde edilen sonuçlar, HİE hastalarının nörogelişimsel takiplerinin düzenli uygulanmasının, gelişme geriliği saptandığında erkenden müdahale edilmesinin ve bu değerlendirmeler esnasında davranış ve duyu profillerinin de değerlendirilmesinin önemini ortaya koymaktadır.
Anahtar Sözcükler: Hipoksik iskemik ensefalopati, nörogelişimsel sorun, davranış bozukluğu, duyu bütünleme bozukluğu