Yeni Asur Devleti'nin Yukarı Dicle Havzası'ndaki Yayılımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serdar Özbilen

Özet:

MÖ 3. Bin yıldan itibaren Anadolu'yu hedef seçen Sami kökenli toplumlar, ihtiyaçları doğrultusunda Anadolu'ya bir takım seferler düzenlemişlerdir. Seferlerin erken dönem örneklerinin ticari amaçlı yapıldığı, Yeni Asur döneminde ise emperyal yayılım amaçlı olduğu gerek arkeolojik gerekse tarihsel kaynaklardan teyit edilmektedir. Büyük bir yer altı ve yer üstü zenginliği potansiyelini içinde barındıran Yukarı Dicle Bölgesi, Yeni Asur Devleti'nin Yukarı Dicle Havzası'ndaki Yayılımı başlığı adı altında belirlenen tezin coğrafi alanını oluşturmaktadır. MÖ 11. yy. ile birlikte bölgede söz sahibi olmaya başlayan Asur Devleti, profesyonel devlet bilinci anlamında bir takım uygulamaların öncüsü olmuştur. MÖ 9. yy. ile birlikte parlak bir yükselme yaşayan Yeni Asur Devleti bölgede barınırken mükemmel bir idari yapılanmayı benimsemiş ve bir takım maddi kültür öğelerini de geride bırakmıştır. Mevcut malzemelerin yorumlanması, bölgedeki Asur varlığının hangi amaçlarla ortaya çıktığına katkı sağlayacaktır. Bunun ipuçları seramik gelenekleri, kaya kabartmaları, steller, kil tabletler, ölü gömme adetleri ve yazılı kaynakların yorumlanmasında yatmaktadır. Söz konusu malzemelerin tespiti ve yorumlanmasını konu edinen tezin kronolojik sınırları, Yeni Asur dönemini kapsamaktadır. Yeni Asur Devleti'nin bölgede konuşlanması neticesinde Nairi, Arami ve Şubria toplumları ile olan ilişkilerinin irdelenmesi, yayılım politikası hakkında bize önemli bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmada bahse konu materyalin tamamı göz önüne alınarak bir takım çıkarımlar ve yorumlar ortaya konulmuştur.