Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Canan LAÇİN ŞİMŞEK
Danışman: RAMAZAN TEZCAN
Özet:Bu çalısmada, ilkögretim ögrencilerinin formal fen egitimi öncesinde, çevrelerinde gözlemledikleri olgu ve olaylarla ilgili düsüncelerinin neler oldugu, bu düsüncelerin alınan fen egitimiyle nasıl degistigi arastırılmıstır. Ögrencilerin düsüncelerinde olan degisimin, bilimsel olarak dogru kabul edilen açıklamalara yaklasma durumlarının, sınıf seviyesi ve okudukları okulların sosyo-ekonomik çevresine baglı olarak nasıl degistigi ele alınmıstır. Çalısma, 2005-2006 egitim ögretim yılı içerisinde Kırsehir İli'nde bulunan, üst sosyo-ekonomik çevrenin okulunu temsil eden Cacabey İlkögretim Okulu'nda ve alt sosyo-ekonomik çevrenin okulunu temsil eden Hürriyet İlkögretim Okulu'nda yapılmıstır. Çalısmada, nicel ve nitel arastırma teknikleri kullanılmıstır. Nicel veriler için, hayvan, bitki, kuvvet, ısık, elektrik ve hal degisimi kavramları ile ilgili sorular içeren bir tanılayıcı test kullanılmıstır. Bu test, her iki okulun 4-8. sınıflarının ikiser subesine uygulanmıstır (toplam 597 ögrenci). Teste verilen cevaplar, sorulardaki genel egilimin görülmesi açısından yüzdeler halinde ifade edilmistir. Tanılayıcı testin degerlendirilmesi sonucunda, ögrencilerin dogru cevapları seçme oranlarının düsük oldugu, bu durumun her sınıf seviyesi ve her iki okul içinde benzer bir egilim gösterdigi gözlenmistir. Tanılayıcı teste verilen cevaplar dogrultusunda nitel çalısma için her sınıftan dörder ögrenci seçilmis ve toplam 80 ögrenci ile görüsmeler yapılmıstır. Ses kayıt cihazı ile kaydedilen görüsmeler, bire bir olarak yazıya geçirilmis ve içerik analiziyle sistematik bir sekilde çözümlenmistir. Çalısmada, ögrencilerin formal fen egitimi öncesinde çevrelerinde gözlemledikleri olgu ve olaylarla ilgili bir takım düsüncelere sahip oldukları ve bu düsüncelerin bilimsel olarak dogru kabul edilen gerçeklerden farklı oldugu görülmüstür. Çocukların bu düsüncelerinin, fen egitimiyle birlikte asamalı olarak degistigi ve gelistigi görülmüstür. Fen egitimi öncesinde, ögrenci açıklamaları gözlenen olayın dogal bir olay oldugu seklinde nedensellik kaygısı tasımayan ifadeler içerirken, ilerleyen sınıf seviyesiyle birlikte bu düsünceler çesitli nedenlere dayandırılmakta ve gerekçelendirilmeye çalısılmaktadır. Ancak yine de, bilimsel olarak dogru kabul edilen cevapların beklenen düzeyde olmadıgı görülmüstür. Ayrıca, tanılayıcı testin bazı sorularında üst sosyo-ekonomik çevrenin okulunda okuyan ögrencilerin, bazı sorularında ise alt sosyo-ekonomik çevrede bulunan okulun ögrencilerinin daha fazla dogru cevap verdiklerinin görülmesine ragmen bu durum, mülakatlar sonucunda üst sosyo-ekonomik çevrenin okulu lehinde degismistir. Buradan, çocukların düsüncelerini ele alan arastırmalarda sadece tanılayıcı testle veri toplayarak sonuca gitmenin yetersiz bilgi sundugunu ve yanıltıcı olabilecegini söylemek mümkündür. Çalısma sonunda, ögrencilerin, gözlemledikleri olayları bilimsel olarak açıklama durumlarının sınıf seviyesiyle birlikte arttıgı ve bu artısın üst sosyoekonomik çevrenin okulunun ögrencilerinde daha belirgin bir sekilde oldugu görülmüstür.