Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SABİRE NUR BÜLBÜL
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Deniz Yüzbaşıoğlu
Eş Danışman: Sevcan Mamur
Özet:
Bu çalışmada, gıdalarda tatlandırıcı olarak sıklıkla tercih edilen Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu (YFMŞ) ve Fruktoz’un (FR) insan karaciğer karsinoma HepG2 hücre hatlarında olası sitotoksik etkisi 3-(4,5-dimetiltiyazol-2-il)-2,5-difenil tetrazolyum bromür (MTT) testi ile insan periferal kan lenfositlerinde olası genotoksik etkileri Kromozomal anormallik (KA), Kardeş kromatit değişimi (KKD), Mikronükleus (MN) ve Comet testi kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca, bu tatlandırıcı maddelerin mitotik indeks (Mİ), replikasyon indeksi (Rİ) ve nükleer bölünme indeksi (NBİ) üzerine etkileri de incelenmiştir. YFMŞ’nun (% 5; 7,5; 10; 15; 20 ve 30) ve FR’un (62,5; 125; 250; 500; 1000 ve 2000 µg/mL’lik) altı farklı konsantrasyonu kullanılmıştır. YFMŞ, % 5 (48 h hariç) ile % 30 arasındaki konsantrasyonlarda HepG2 hücre hattında hücre canlılığını önemli ölçüde ve konsantrasyona bağlı olarak azaltmıştır. FR’un HepG2 hücrelerinde 24 saatlik ve 48 saatlik uygulamalarda tüm konsantrasyonlarda sitotoksik etki gösterdiği belirlenmiştir. YFMŞ’nun % 30 konsantrasyonunun insan lenfositlerinde toksik etkiye neden olduğu gözlenmiştir. Ayrıca YFMŞ her iki uygulama süresinde en yüksek iki konsantrasyonda (% 15 ve 20) KA frekansını önemli ölçüde artırmıştır. FR ise sadece 48 saat uygulamada 250, 1000 ve 2000 konsantrasyonlarında KA frekansını önemli düzeyde artırmıştır. Her iki tatlandırıcı tüm konsantrasyonlarda KKD frekansını anlamlı oranda yükseltmiştir. YFMŞ (% 15 ve 20) ve FR (250, 1000 ve 2000 µg/mL) yüksek konsantrasyonlarda MN frekansında artışa neden olmuştur. YFMŞ ve FR’un tüm uygulamalarında Mİ azalmış olup bu azalış sadece yüksek konsantrasyonlarda önemlidir. Ancak Rİ ve NBİ’inde değişikliğe neden olmamışlardır. Comet test sonuçlarına göre YFMŞ kuyruk yoğunluğunu (% 7,5 hariç) tüm konsantrasyonlarda, kuyruk uzunluğunu % 7,5 - 30, kuyruk momentini ise % 10 - 30’luk konsantrasyonlarda önemli düzeyde artırmıştır. FR ise kuyruk yoğunluğunu (62,5 µg/mL hariç) tüm konsantrasyonlarda, kuyruk uzunluğunu 250 ve 500 µg/mL, kuyruk momentini ise 125-2000 µg/mL konsantrasyonlarında önemli düzeyde artırmıştır. Bu sonuçlar, YFMŞ ve FR’un özellikle yüksek konsantrasyonlarında genotoksik ve sitotoksik etkili olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler : Yüksek fruktozlu mısır şurubu, Fruktoz, Sitotoksisite,
Genotoksisite