Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gizem Şahin
Danışman: BELMA TOKUROĞLU
Özet:Kadınların toplum içindeki konumları, erkeklerle birlikte toplum içindeki rolleri hep tartışılmaktadır. Dünya üzerinde farklı toplumların kadınları, tarihin farklı dönemlerinde kadın hareketlerini başlatmışlardır. Özellikle kapitalizmle birlikte, kadınların çalışma ilişkilerinde eşitsizliklere dayalı konumları kadın hareketlerinin tetikleyicisi olmuştur. Kadının yeri yalnızca evi değildir. Bu çalışmada modernleşme kavramı bağlamında Osmanlı ve Cumhuriyet modernleşmesinin kadınların konumları üzerinde yarattığı değişimler irdelenmektedir. Ekonomik hayattaki konumlarını ve kadın algısını değiştirmek isteyen öncü kadınlar yalnızca ekonomi alanında değil, toplumsal ve kültürel hayatta da kendilerini göstermişlerdir. Türkiye'de de kadın hareketleri ve kadının toplumsal konumu pek çok tartışma yaratmıştır. Bu tartışma edebiyatta da kendini göstermiştir. Bu çalışmada da Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti tarihine uzanan, yaşadıkları döneme damga vuran farklı dönemlerin üç kadın yazarının kaleminden kadın sorunları ele alınmaktadır. Farklı dönemlerin seçilmesinin nedeni, toplumsal yapıdaki değişmelerin ve kadın hareketlerinin çalışmaya konu olan yazarların eserlerindeki karakterleri üzerinden kadın-erkek ilişkileri, aile, toplumsal cinsiyet rolleri, çalışma yaşamı, kadın bedeni, siyaset ve özgürlük kavramları aracılığıyla değerlendirmektir. Bu çalışma, tarihin farklı dönemlerindeki kadın hareketlerinin analizini yapması bakımından, bir karşılaştırma olanağı sunabilmesiyle bir farklılık yaratacaktır. Araştırma, her yazarın seçilen kitapları üzerinden değerlendirmede bulunacaktır. Böyle bir seçimin nedeni, ele alınan konudan uzaklaşılmaması bakımından önemlidir. Bir diğer neden de söz konusu yazarların bütün eserlerinin değerlendirilmesi süre bakımından bir yüksek lisans tezini aşmaktadır. Bu amaçla, Fatma Aliye 'nin" Muhadarat", Adalet Ağaoğlu 'nun "Ölmeye Yatmak", Ayfer Tunç 'un "Yeşil Peri Gecesi" adlı romanları seçilmiştir. Araştırma konusu kapsamında literatür taraması ve içerik analizi yapılmış, genel olarak yapılan çalışmaların tek dönem üzerinden görüş belirttiği görülmüştür. Sonuç olarak, bu çalışma farklı dönemlerden üç farklı yazarın edebi ve toplumsal görüşlerini sunarak kadınların ve kadın yazarların toplumsal mücadelelerinin geldiği noktayı göstermektedir. Edebiyat ve toplumsal yapı, disiplinler arası ilişkiler arasında görüş olanağı sunduğu için farklı disiplinlerden araştırmacılara da daha sonraki çalışmalarında kolaylık sağlayacaktır.