Mekansal Kalitenin Yürünebilirlik Üzerindeki Etkisi: Ankara-Atatürk Bulvarı Örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yasemin Özalp

Özet:

Yürünebilirlik; yapılı çevrenin, yayaların güvenli ve konforlu şekilde belli noktalara ulaşmasını sağlayacak; görsel anlamda ilgi çekici, nitelikli, yürümeyi destekleyip teşvik edecek bir yapı sunmasıdır. Literatürde mekânı yürünebilir yapan niteliklerin neler olduğu tartışılmakta, mekân kalitesi ve mekan kullanıcılarının bireysel tepkilerinin yürünebilirliği önemli ölçüde etkilediği belirtilmektedir. Bu kapsamda tezin amacı; mekânsal kalite bileşenlerinin (fiziksel, estetik, yapım ve bakım/hizmet kalite bileşenleri) her birinin yürünebilirliğe olan etkisini irdelemek, bu bileşenlerden hangilerinin mekandaki yürüme memnuniyetini, mekanda geçirilen süreyi ve güven duygusunu etkilediğini sorgulamaktır. Bu sorgulama için farklı nitelikte kesitlere, işlevlere ve yüksek yaya potansiyeline sahip Atatürk Bulvarı örnek alan olarak seçilmiş ve bulvarın mekânsal kalitesinin, yürünebilirliğe olan etkisi iki etaplı bir çalışma ile ortaya konulmuştur. İlk etapta Atatürk Bulvarı'nın mekânsal kalitesi, 32 uzman tarafından toplam 84 sorudan oluşan anket aracılığıyla ortaya konulmakta; ikinci etapta 88 kullanıcı (yaya) ile yapılan anket sonucunda bulvarda yürünebilirliğe yönelik bireysel tepkiler saptanmaktadır. Daha sonra her iki anket sonuçları istatistiki program ve analiz modelleri ile karşılaştırılmaktadır. Çalışmanın sonuçları; mekânın fiziksel, estetik ve bakım/hizmet kalite bileşenlerinin mekanda yürümekten duyulan memnuniyet üzerinde etkili olduğunu, fiziksel ve estetik kalite bileşenlerinin mekanda geçirilen süreyi etkilediğini ve mekan kalitesi açısından güvenlik kalitesi yüksek olan yerlerde bireylerin de kendilerini daha güvende hissettiklerini ortaya koymaktadır.