Obezite tedavisinde kullanılan fitoterapötikler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayşe Doğru Çelik

Danışman: GÜLNUR TOKER

Özet:

Obezite tüm dünyada giderek yaygınlaşan bir halk sağlığı sorunudur. Tedavide kullanılan çeşitli kimyasal ilaçlar bulunmasına rağmen, toplumda bitkisel ürünlere yönelim giderek artmaktadır. Ancak, bu amaçla kullanılan bitkisel ilaçlar veya zayıflama çaylarının etkinlikleri ve standartlara uyumları konusunda soru işaretleri bulunmaktadır. Obezite tedavisinde kullanılan fitoterapötiklerden etkili bulunanların başında, Camellia sinensis, Paullinia cupana, Ilex paraguariensis, Hoodia gordonii, Amorphophallus konjac, Capsicum annuum, Garcinia cambogia, Ephedra sinica ve Pausinystalia yohimbe gelir. Fitoterapötiklerin yapısındaki etkili maddeler genel olarak kafein, efedrin, antrakinonlar, polifenoller (flavonoitler, kateşinler), kapsaisin, hidroksisitrat, sinefrin ve poliholozitlerdir. Çalışmamızda, bu ürünler hakkında ayrıntılı bilgiler verdikten sonra, aralarından 4 farklı form çayı ve 1 adet bitkisel kapsül seçilip çeşitli standartlar kullanılarak kalite kontrol çalışmaları yapılmıştır. Bu amaçla, Avrupa Farmakope sinde verilen analizlerin yanı sıra farklı solvan sistemleri kullanılarak İTK analizleri de yapılmıştır. Form çayları üzerinde yaptığımız çalışmalarda, sinameki taşıyan ilk üç numunenin mikroskobik analizlerinde F. Sennae nin karekteristik elemanları bulunmuş, İTK ile de sennozitler teşhis edilmiştir. Bileşiminde ravent bulunduğu bildirilen 4 nolu numunede Rh. Rhei nin karekteristik elemanları görülmemiş, fakat İTK da antrakinon olabilecek lekeler belirlenmiştir. Sinameki yaprağı ekstresi ihtiva ettiği bildirilen 5 nolu numunede antrakinon olabilecek bazı lekeler görünmesine rağmen araştırmadığımız kimyasallara ait floresan veren oldukça büyük lekeler tespit edilmiştir. Yabancı madde tayini testinde bir numunede yabancı madde bulunmazken, diğerlerinde % 0.5 ila 4.5 arasında yabancı madde bulunmuştur. Avrupa Farmakopesinde bitki çaylarında kurutmada kayıp ve kül miktarı tayinleri ile ilgili değerler bulunamadığı için bu konuda bir yorum yapılamamıştır.