Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nigar Torunoğlu
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Tespit edilen bulgular doğrultusunda ilk defa on yedinci yüzyıl itibariyle Türk Müzik tarihinde Reftar Kalfa ile bestekar olarak yer almaya başlayan kadın bestekarlar geçen beş yüzyıllık süre içerisinde birçok önemli saz eseri ve sözlü eserler ortaya koymuşlardır. Türk müziğinin önemli temsilcileri olan kadın bestekarlara ait eserlerin tahlil edilerek Türk müziğine ve Türk müzik eğitimine katkı sağlayacağı düşünülen bu araştırma, tarihsel süreç içerisinde Türk Müziğine yönelik eserleri olan merhum kadın bestekarların tespit edilmesi, eserlerde kullanılan makam, usul ve biçim özellikleri açısından tahlil edilerek ortak olarak kullanmış oldukları makamları işleyiş biçimlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma tarama modeli kullanılarak üç ana bölüm halinde oluşturulmuştur. İlk bölümde kaynak tarama, literatür tarama ve doküman inceleme veri toplama teknikleri kullanılarak tarihsel süreç içerisinde var olan kadın bestekarlar ve onlara ait eserler belirlenerek yaşamış oldukları yüzyıllara göre sınıflandırılmıştır. Bu doğrultuda on yedinci yüzyıl itibari ile seksen beş kadın bestekar ve onlara ait dokuz yüz otuz yedi eser tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde araştırmanın evreni kapsamında tüm kadın bestekarlara ait eserler Türk müziği için gerekli en önemli unsurlar olan makam, usul ve biçim özellikleri bakımından incelenmiş, ilgili çizelgeler oluşturulmuş, elde edilen veriler bulgulara dönüştürülerek yorumlanmıştır. Üçüncü bölümde ise, kadın bestekarların en çok eser bestelemiş oldukları beş makama ait eserler üzerinde kategorisel içerik analizi yapılmıştır. Mezkur beş makamın belirlenmesinde seçkisiz örnekleme yönteminin tabakalı tesadüfi örnekleme türü kullanılmıştır. Bu bağlamda, kadın bestekarların yüzyıllara göre makam işleme yaklaşımları karşılaştırılarak benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgular dayalı her alt probleme ilişkin sonuçlar çerçevesinde kadın bestekarlara ait eserler doğrultusunda Türk müziğinin gelişim ve değişimine yönelik uygun bilgiler edinilebilir, kadın bestekarların eserlerinin kaybolmaması adına bilimsel çalışmalar artırılmalıdır gibi öneriler sunulmuştur.