Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Murat Gülbetekin
Özet:
taşıyan yer adları konusunda öğretim programlarının uygulayıcıları durumunda olan coğrafya öğretmenlerinin düşüncelerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Kültürel, tarihi ve siyasi coğrafya açısından çok önemli ipuçları içeren ve ait oldukları toplumların mekânla kurdukları ilişkinin hafıza kayıtları olarak tanımlanabilecek olan yer adları bu içeriği ile öğrencilerde doğru mekân algısının oluşturulabilmesinde ve beceri ile değer eğitiminde aktif olarak kullanılabilecek unsurlar arasındadır. Araştırmanın nicel bölümü ile katılımcıların yer adları ve yer adları coğrafya eğitimi ilişkisi hakkındaki düşünceleri ortaya konulmaya çalışılmış nitel bölümde ise katılımcıların bu düşünceleri derinlemesine analiz edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini Türkiye genelindeki ortaöğretim kurumlarında görev yapan coğrafya öğretmenleri oluşturmuştur. Araştırmanın nicel bölümünde yer alan örneklem grubu basit tesadüfî örneklem ile seçilmiştir. Araştırmanın nicel kısmı için çalışma grubunu Türkiye genelinden seçilen 378 coğrafya öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın nitel boyutunda amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Bu yöntemle belirlenen toplam 15 coğrafya öğretmeni araştırmanın nitel bölümünün örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak; nicel bölümü için araştırmacı tarafından hazırlanan ve 30 maddeden oluşan anket, nitel bölümü için ise yine araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; coğrafyanın yer adlarının verilmesindeki etkisi konusunda, lisansüstü eğitimi almış katılımcıların lisans mezunu olan katılımcılara göre, kıdemi daha az olan nispeten genç öğretmenlerin- kıdemce daha yaşlı olan öğretmenle oranla, yaşadıkları çevredeki yer adlarını bilmeleri açısından erkek katılımcıların kadın katılımcılara göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın nitel bulgularının ortaya koyduğu sonuçlar göstermektedir ki yer adları arka planında barındırdığı kültürel ve siyasi içeriği sebebiyle ideolojik bakış açısına sahip katılımcıların diğer katılımcılara oranla daha fazla dikkatini çekmektedir. Ayrıca farklı dillerde verilen yer adları konusunda da daha katı bir tutum sergiledikleri belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin farklı sendikal aidiyetleri ve ideolojik altyapılarına karşın- yer adlarını birer aidiyet sembolü olarak gördükleri, yer adlarının ait oldukları kültürlere dair öğelerle dolu olduklarına inandıkları bu sebeple de yer adlarını bir kültürel mücadele alanı olarak gördükleri belirlenmiştir. Araştırmaya katılan coğrafya öğretmenlerinin önemli bir bölümünün yer adlarını coğrafya eğitiminin bir parçası olarak gördükleri ve yer adlarını çeşitli derecelerde derslerinde kullandıkları, öğrencilerine yer adları ile coğrafya ilişkisini öğrettikleri buna karşılık kendilerini bu konuda yeterli bulmadıkları ve yer adlarını beceri ve değer eğitiminde kullanılabileceğine inandıkları belirlenmiştir.