Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Emine Arpaz
Özet:
Bu araştırmada, Türkçe ve Fransızcada Zıtlık bildiren Zarf Tümleçleri Karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Bu araştırmanın genel amacı, Türkçeden hareketle, zıtlık bildiren zarflar, edatlar, edat öbekleri, bağlaçlar, ortaçlar, ulaçlar ve ulaç öbekleri gibi dilsel birimlerin her iki dilde de incelenmesi ve karşılaştırılması sonucu iki dil arasındaki benzerlikler, farklılıklar ve eşdeğerlikleri tespit etmektir. Türkiye'de şimdiye kadar dilde zıtlık kavramını anlatan ve Fransızcadan tercüme edilerek yapılan birçok dilbilgisi çalışmasına rastlanmıştır. Disiplinler ve kültürler arası çalışmaların giderek önem kazandığı bilim dünyasında Türkçeden hareketle yapılmış sınırlı sayıdaki çalışma bizi böyle bir inceleme yapma konusunda yüreklendirmiştir. Çalışmamızda zıtlık konusu, biçimbilimsel ve sözdizimsel yaklaşımla irdelenmiştir. Araştırmamızın uygulama bölümünü destekleyecek biçimde hem Türkçe hem de Fransızcadan seçtiğimiz örnek cümlelerle konu sergilenmiştir. Sınırları ve amacı iyi çizilmiş dilbilimde "corpus" denilen kısa cümlelerle çok karmaşık gibi görünen zıtlık kavramı, iki dil arasında yapılan karşılaştırmalarla, yabancı dili öğrenen ve öğretenlerin kafasındaki soru işaretlerini ortadan kaldırmaya çalışılmıştır. Araştırmamız sırasında Türkçenin sanıldığının aksine, özellikle zıtlık kavramının anlatımı konusunda söz varlığının oldukça zengin olduğu tespit edilmiştir. Türkçenin sondan eklemeli bir dil olması, konumuzun incelenmesi sırasında sınıflandırma konusunda güçlükler çıkarmakla birlikte dile bir anlatım zenginliği vermektedir.