Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMİNE DAĞTEKİN
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Anadolu'nun her köşesinde, yok olmaya yüz tutmuş geleneksel hamamların bulunması, bunların doğru tespiti, analizi, belgelenmesi, değerlendirilmesi ve korunabilmesi sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Tez kapsamında incelenen Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde (G.A.B.) bulunan ve farklı tipolojik özellikler barındıran geleneksel hamamlar, bölgenin kültür çeşitliliğini de büyük ölçüde yansıtmaktadır. Ancak modern hayatla beraber yıkanma işlevinin konut iç mekanına girmesi ile hamamların işlevsel özelliklerini yitirdikleri, buna bağlı olarak da işlevsel ve fiziksel değişim ve bozulmalara maruz kaldıkları tespit edilmiştir. Tezde öncelikle, tipolojinin koruma ölçütlerinin oluşmasında bir araç olduğu, mimaride tipoloji – değer ilişkisi ile sorgulanmaya başlanmış ve tipolojik özelliklerin, koruma ölçütlerinin oluşması ile müdahale aşamalarındaki etkileri araştırılmıştır. Bu araştırma sonucunda G.A.B. Hamamlarının barındığı değerlerin korunması ve sorunlarının çözülmesine yönelik koruma ölçütlerinin oluşturulması amacıyla; belgeleme, analiz, değerlendirme ve sentez aşamalarını kapsayan çalışma yöntemi izlenmiştir. Tezde, G.A.B. hamamları için oluşturulmuş olan koruma yönteminin, diğer hamamlar için de uygulanabilir olması hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda tezde kullanılan yöntem; G.A.B. için aynen, Anadolu'nun diğer bölgeleri için ise yerleşim ve yapıların özgün koşulları değerlendirilerek kullanılabilir bir nitelik taşımaktadır. Ayrıca ülke genelinde varolan koruma sorunlarına bağlı olarak, yasal – kültürel eğitsel ve ekonomik sorunların çözülmesi gereği vurgulanarak, öneriler oluşturulmuştur. G.A.B. geleneksel hamam tipolojisi ve buna bağlı koruma ölçütlerinin oluşturulduğu bu tez yedi bölümden oluşmaktadır. 1. Bölümde problemin tanımı yapılmış, amaç, kapsam ve yöntem sunulmuştur. 2. Bölümde tezin kuramsal çerçevesi oluşturulmuştur. 3. Bölümde, hamamlar ile ilgili genel bilgiler verilmiş, 4. Bölümde, G.A.B. Hamamları'nın mekansal ve mimari elemanlarının özellikleri detaylı bir biçimde incelenmiş ve tipolojileri oluşturulmuş, 5. Bölümde, hamamlarda görülen değişim ve bozulmalar tespit edilerek çözümleme tablolarına aktarılmıştır. 6. Bölümde G.A.B.'nde geleneksel hamamlarla ilgili yapılan değerlendirme çalışmalarının sonuçları tartışılmıştır. Sonuç ve Öneriler bölümü olan 7. Bölümde ise tipolojik verilere bağlı olarak, restorasyon/koruma teorilerine göre yapıların korunması için geleceğe yönelik koruma ölçütleri oluşturulmuştur.