Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, NÖROLOJİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Seda Nur AKKAYA
Danışman: Emine Belgin Koçer
Özet:
MS immunopatogenezinde B hücrelerinin önemi anlaşıldıkça, B hücrelerini hedefleyen hastalık modifiye edici ilaçların kullanımı artmaktadır. CD20-pozitif B hücrelerini hedefleyen rekombinant humanize bir monoklonal IgG1 antikoru olan okrelizumab 2017’de FDA, 2018’de ise EMA tarafından onaylanmıştır. Okrelizumab PPMS hastalarında onay almış ilk ilaçtır. Okrelizumabın etkinliği ve güvenilirliği faz 2 ve faz 3 çalışmalarında gösterilmiştir ancak henüz yeterli sayıda gerçek yaşam verileri bulunmamaktadır.
Çalışmamızda en az 2 doz okrelizumab tedavisi alan toplam 49 RRMS ve PMS hastası retrospektif olarak incelendi. İlacın yıllık atak sayısı, MRG lezyonu, özürlülük ilerlemesi ve NEDA-3 üzerindeki etkileri araştırılmış, okrelizumaba geçiş nedenleri, yan etkiler, tedaviyi bırakma nedenleri ve tedavide kalma oranları tartışılmıştır. Kliniğimizdeki okrelizumab kullanımıyla ilgili edinilen tecrübeler aktarılmaya çalışılmıştır.
Çalışmamızda literatür verileri ile de uyumlu şekilde okrelizumabın yaştan ve cinsiyetten bağımsız olarak ataklar, dizabilite ve MRG’de lezyonlar üzerinde olumlu etkilerinin olduğu bulunmuştur. Tedavi sonrasında 6.ayda 1 hastanın atağı olmuş sonraki takiplerde hastalarımızda atak izlenmemiştir. İlk 6 ayda hastalarda özürlülük artışı izlenmemiştir. Tedavide 12.ayı tamamlayan hastalardan özürlülük olmayan hasta oranı %91,7 iken 24.ayda %70 bulunmuştur MRG’de lezyonsuzluk oranlarına bakıldığında 1.yılda %92,1 ve 2.yılda ise %75 bulunmuştur. Okrelizumab tedavisinin 6.ayında hastaların %81,8’i, 1.yılında %83,3’ü, 2.yılında
122
ise %72,7’si NEDA-3’ü sağlamıştır. NEDA-3’ü 2 yıl boyunca sürdürebilen hastaların hastalık özelliklerine bakıldığında anlamlı ilişki bulunmamıştır.
Okrelizumab ilk doz uygulaması sırasında hastaların %32,7’sinde infüzyon ilişkili reaksiyon izlenmiştir. Takipte hastaların % 8,2‘sinde idrar yolu enfeksiyonu %4,1’inde üst solunum yolu enfeksiyonu izlenmiştir. Çalışmamızda yan etki, etkisizlik veya gebelik nedeniyle tedaviyi bırakan hastamız olmamakla birlikte 4 hasta takipten çıkmış, 2 hasta ise COVID-19 nedeniyle hastaneye gelmek istemediği için tedaviyi kendi isteğiyle bırakmıştır. Hastaların 1.yılda tedavide kalma oranı %89,7, 2.yılda tedavide kalma oranı ise %97,1 bulunmuştur.
Çalışmamızda hasta sayısının az olması ve homojen bir hasta grubu olmaması nedeniyle okrelizumab alan hastaların EDSS, NEDA-3’ü sürdürülebilirliği ile ilgili alt grup analizlerinde istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar elde edilemediği düşünülmektedir. Sonuç olarak tek merkezli bu retrospektif çalışmada okrelizumabın hastaların çoğunluğunda klinik ve MRG bulguları üzerinde olumlu etkinliğinin olduğu ve güvenilir bir ilaç olduğu söylenebilir.
Anahtar kelimeler: Tekrarlayan ve Düzelen Multipl Skleroz, İlerleyici Multipl Skleroz, Okrelizumab, Etkinlik, Özürlülük, Yan Etkiler