Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Murat Çınar
Özet:
Uluslararası ilişkilerde neorealizmden etkilenen ittifak teorisi Türkiye ve ABD arasındaki müttefiklik ilişkisini açıklamaya yeterli değildir. Çünkü neorealist ittifak teorisi daha çok ad-hoc (geçici, durumsal) müttefiklikleri açıklar. 19. ve 20.yüzyıldaki savaş ittifakları buna örnek olarak verilebilir. Ancak Türkiye ve ABD, II. Dünya Savaşı'ndan günümüze kadar yaşanan ve herhangi başka iki ülke arasındaki sıradan bir ittifakı temelinden sarsacak ve hatta bozabilecek pek çok krize (Johnson mektubu, Kıbrıs Barış harekatı sonrası silah ambargosu, 1'inci ve 2'nci Körfez Savaşları, tezkere krizi, çuval olayı, BM'de İran'a yaptırım oylaması..vb) rağmen ilişkilerini geliştirerek sürdürmektedir. Türkiye ve ABD birbirlerine mecbur ve muhtaç değillerdir; ancak karşılıklı bir bağımlılık (interdependency) söz konusudur. ABD'nin çıkarları, genelde kozmopolit ve hür bir dünyada, özelde ise dünyanın en sorunlu coğrafyaları olan Ortadoğu, Kafkaslar ve Balkanlar üçgeninde Türkiye gibi bir ülkenin kendisiyle birlikte hareket etmesini gerekli kılmaktadır. Türkiye'nin güvenlik tanımlamasında ise genelde Batı, özelde ABD çok önemlidir. Türkiye'nin kültürel anlamda Batılılığı tartışılabilirse de, güvenlik kültürü tamamen Batılıdır. ABD ve Türkiye bu ittifaktan karşılıklı olarak güvenlik duymaktadır. Bu nedenle Türkiye ve ABD'nin kendilerine özgü bir nitelik taşıyan bu müttefiklik ilişkisi, yıllar içinde stratejik ortaklık, model ortaklık gibi değişik isimler altında önümüzdeki dönemde de gelişerek devam edecektir.