Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kübra Aslan
Özet:
Karotenler bazı bakteriler, algler ve bitkilerin yapısında bulunan, pigment olarak adlandırılan organik yapılı maddelerdir. Karotenlerin bitkiler için fotosentezde rol almasının yanı sıra diğer canlılarda da görme, kemik gelişimi, deride renk oluşumu gibi görevleri bulunmaktadır. Son yıllarda yapılan bazı araştırmalar ise karotenlerin antioksidan, antitümör ve antienflamatuar etkilerinin de bulunduğunu ortaya koymuştur. Canlılar için bu kadar öneme sahip karotenler günümüzde yalnızca bazı kimyasal yollarla veya ana organizmadan masraflı ve zor metodlarla elde edilebilmektedir. Günümüzde metabolik mühendislik çalışmalarıyla canlılar için önemli olan birçok madde model organizmalar tarafından üretilebilmektedir. S.cerevisiae mayasında beta karoten ve likopen üretimi de son yılların gözde metabolik mühendislik çalışmalarından biridir. Bu konuyla ilgili yapılan önceki çalışmalarda normal koşullarda beta karoten ve likopen üretimi yapamayan S.cerevisiae mayasına bitkilerde karoten üretimini sağlayan genler aktarılarak bu genlerin ekmek mayasında ifadesi sağlanmış ve az miktarlarda beta karoten ve likopen üretimi yapılabilmiştir. Bu araştırmada S.cerevisiae mayasında kolay ve ekonomik yollarla üretilen beta karoten ve likopen üretiminin UV mutajenez yöntemiyle artırılması amaçlandı. Bu yöntem AB tarafından kabul edilmiş bir yöntemdir ve GDO kapsamına girmemektedir. Farklı sürelerde UV ye maruz bırakılan maya hücreleri farklı renklerde çok sayıda koloniler üretti. Fenotipik tarama sonucunda elde ettiğimiz bu koloniler içerisinden koyu renkli ve sağlıklı olanlar seçildi. Bu seçilen koloniler sıvı besi yerinde büyütülerek 3 gün boyunca OD ölçümü yapıldı ve büyüme eğrileri oluşturuldu. Bu suşlardan karoten ekstraksiyonu yapılarak total karoten miktarları, HPLC yöntemiyle suştaki spesifik karoten miktarları tayin edildi. 100 μj/2 sn 6-6 suşunda 725,6764 mg/ml beta karoten, yine aynı suşta 68 mg/ml likopen ve 100 μj/2 sn 6-5 suşunda 7 μg/g total karoten üretimi gözlenmiştir. Ancak tüm suşlar deney ve kontrol grubu olarak Wilcoxon testiyle analiz edilmiş ve deney grubunda anlamlı bir fark gözlenmemiştir.