Moda Tasarımında Etik Ve Sosyal Sorumluluk Uygulamalarının Tasarımcı Bakış Açısıyla İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gülşen GÜLMEZ

Danışman: BİRSEN ÇİLEROĞLU

Özet:

Tasarım ve moda açısından üzerinde hassasiyetle durulması gereken etik ve sosyal sorumluluk uygulamalarının, moda öğreticileri, moda öğrencileri ve moda tasarımcılarının bakış açılarıyla ayrı ayrı ortaya konulması gerekmektedir. Moda tasarımı ile ilgili araştırmalar incelendiğinde etik ve sosyal sorumlulukla ilgili çalışmalara son yıllarda önem verilmeye başlandığı fakat bu çalışmaların arttırılması gerektiği görülmektedir. Bu amaçla, çalışmada moda tasarımında etik ve sosyal sorumluluk uygulamalarının tasarımcı bakış açısı ele alınmıştır. Tasarım süreci düşünüldüğünde moda tasarımcılarının; etik, hümanist tasarım yaklaşımı, işletmelerin etik ve sosyal sorumluluk alanlarındaki çalışmalarının çalışanlar üzerindeki etkisine ve sektörde tutunabilmelerine yönelik düşünceleri, ekolojik dengenin korunması ile yavaş tasarım anlayışının yaygınlaştırılması ve sürdürülebilir tasarım yaklaşımına olan eğilimin ortaya çıkarılması amacıyla tasarımcı bakış açısıyla tanımlanabilmesi için yapılan literatür taramalarından ve uzman görüşlerinden yararlanılarak anket oluşturulmuştur. Pilot uygulama ile denenen ve son şekli verilen anket sonuçları sayı, yüzde, aritmetik ortalama ( ), standart sapma (S), F ile sig (Anova) değerleri hesaplanmış ve tablolarla sunulmuştur. Araştırmanın verileri; farklı sosyoekonomik düzeydeki müşterilere hizmet veren, bulundukları şehirlerdeki ticaret odalarına kayıtlı, hazır giyim imalatı yapan firmalarda çalışan 61 tasarımcının cevaplarından oluşmaktadır. Tasarımcıların tasarım süreçlerinde ve gerçekleşmiş tasarımlarda etik ve sosyal sorumluluğa ait olumlu durumlara katılma eğiliminde oldukları görülmüştür. Genel olarak toplum sağlığına ve doğal yaşamın korunmasına, doğal kaynakların tüketimine yönelik önlemlerin alınması gerekliliği ile uzun ömürlü malzeme kullanımına tasarımcıların önem vermekte olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Moda tasarımcılarının, vi yaptıkları çalışmaların üretildiği firmalardaki etik yaklaşımına ve sosyal sorumluluk projelerinde yer almalarına özen gösterdikleri görülmüştür. Etik ile sosyal sorumluluk çalışmalarının firmaların sektörde daha başarılı olmasını sağlayacağı, çalışan ve müşterilerine karşı sorumluluklarını yerine getirdiklerinde daha uzun ömürlü sadık müşterileri olacağı konusunda moda tasarımcılarının hemfikir oldukları sonucuna ulaşılmıştır.