Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Periodontoloji Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nazife Hamurcu
Danışman: F. Deniz Çetiner
Özet:
Bu tez projesinde amacımız plağa ve ilaç (amlodipine) kullanımına bağlı dişeti büyümesi gözlenen
hastalara ait DOS ve dişeti dokularında fraktalkin seviyesinin varlığını değerlendirmek, TNF-α,
fraktalkin ve TGF-β seviyelerinin tespit edilerek, bu bulguların birbirleri ve klinik periodontal
parametreler ile ilişkisini incelemektir. Bu çalışma dişeti büyümelerinde DOS’ ta ve dişeti dokusunda
fraktalkinin incelendiği ilk çalışmadır. Plağa bağlı dişeti büyümesi olan (P) 17, İlaç ( Amlodipine )
kullanımına bağlı dişeti büyümesi olan (İ) 18, kontrol grubu (K) olarak sistemik olarak sağlıklı, dişeti
büyümesi olmayan, estetik kuron boyu uzatma tanısı konulan 10 birey olmak üzere toplam 45 birey
çalışmaya dahil edildi. Periodontal sağlık durumunu belirlemek amacıyla plak indeksi (Pİ), gingival
indeks, (Gİ), sondlama cep derinliği (CD), sondlamada kanama indeksi (SK), klinik ataşman seviyesi,
(KAS), dişeti büyüme indeksi (DBİ) ölçümleri yapıldı. Çalışmaya dahil edilen tüm bireylerden DOS ve
doku örnekleri toplandı. DOS örneklerindeki TNF-α, fraktalkin, TGF-β konsantrasyonunun
belirlenmesi amacıyla ELİSA, doku örneklerinde Real-Time qPCR yöntemi kullanıldı. Yapılan istatistik
analiz sonucunda doku fraktalkin ve TNF-α seviyesi P grubunda İ grubuna göre anlamlı derecede
yüksek tespit edildi (p<0,05 ). DOS’ da İ grubu TNF-α seviyesi K grubuna göre anlamlı derecede
düşük tespit edildi. Tüm ağız P ve İ gruplarına ait Pİ, Gİ, CD, SK, DBİ değerleri ortalaması kontrol
grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek saptanmıştır (p˃0,05). Örneklem bölgesi Pİ ortalamasının P
grubunda İ ve K gruplarına göre anlamlı derecede daha yüksek olduğu saptandı. Örneklem bölgesi;
P ve İ gruplarına ait Gİ, CD, SK, DBİ değerleri ortalaması K grubuna göre anlamlı düzeyde yüksek
tespit edilmiştir (p˃0,05). DOS’ da P grubunda TNF-α ile TGF-β seviyeleri arasında (r=0,770), TNF-α
ile Fraktalkine seviyeleri arasında (r=0,745), TGF-β ile Fraktalkin seviyeleri arasında (r=0,647 )
arasında pozitif yönde güçlü korelasyon gözlenmektedir. Doku TNF-α ile TGF-β seviyeleri arasında
(r=0,697 ), TNF-α ile Fraktalkin seviyeleri arasında (r=0,689 ), TGF-β ile fraktalkin seviyeleri arasında
pozitif yönde güçlü korelasyon gözlenmektedir (r=0,903) (p<0,05). İ grubunda; doku TNF-α - TGF-β
(r=0,773 ), TGF-β ile fraktalkin seviyeleri arasında pozitif yönde güçlü bir korelasyon gözlenmektedir
(r=0,762) (p<0,05). Çalışmamızda K grubuna göre P grubunda doku örneklerinde gözlenen artmış
fraktalkin ve TNF-α düzeyi fraktalkinin dişeti büyümesinde ve periodontal hastalıklarda
enflamasyonda rol oynayabileceğini düşündürmektedir.
Anahtar Kelimeler : TNF-α, fraktalkin, TGF-β, dişeti büyümesi, dişeti oluğu sıvısı, qPCR