Sıra dışı sanatsal yaratıcılık ile sıra dışı bilimsel yaratıcılık üzerine bir araştırma: bingül başarır ve vahit bademci durum (örnek olay) çalışmaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Merve Diri

Özet:

Bu araştırmanın amacı, sıra dışı sanatsal yaratıcı ve sıra dışı bilimsel yaratıcının kişisel özellikleri ile sıra dışı sanatsal yaratıcılık ve sıra dışı bilimsel yaratıcılık süreçlerinin benzerliklerinin ve/veya farklılıklarının neler olduğunu ortaya koyabilmektir. Bu araştırmanın modeli, nitel araştırmanın temel bir biçimi olan durum (örnek olay) çalışmasıdır. Araştırmada, amaçlı örnekleme stratejilerinden ölçüt örnekleme kullanılmış olup, saptanmış belirli ölçütlere uygun olarak, sıra dışı sanatsal yaratıcılık boyutunda seramik sanatçısı Bingül Başarır ve sıra dışı bilimsel yaratıcılık boyutunda da bilim adamı Vahit Bademci örnekleme alınmıştır. Araştırmada, görüşme yöntemi ile veri toplanmıştır. Ancak, gözlem ve doküman incelemesi yöntemleri de kullanılarak, veri çeşitlemesi gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde kullanılan temel strateji, tümevarımsal ve karşılaştırmalıdır. Veri setlerine yönelik açık kodlama ve açık kodları gruplama ya da kodları kategoride birleştirme veya kategori meydana getirme için de analitik kodlama gerçekleştirilmiştir Araştırma verilerinin analizleri sonucunda elde edilen bulgulara göre, sıra dışı sanatsal yaratıcı ile sıra dışı bilimsel yaratıcının kişisel özellikleri arasında 14 maddede ayrıntılı biçimde ifade edilen benzerlikler ve 1 maddede belirtilen farklılık bulunmuştur. Bu bulgulara göre, sıra dışı sanatsal yaratıcı ile sıra dışı bilimsel yaratıcının kişisel özelliklerinin %93 benzer olduğu söylenebilir. Ayrıca, sıra dışı sanatsal yaratıcılık süreçleri ile sıra dışı bilimsel yaratıcılık süreçleri arasında da, 5 maddede belirtilen benzerlikler ve 2 maddede ifade edilen farklılıklar bulunmuştur. Bu bulgulara göre de, sıra dışı sanatsal yaratıcılık süreçleri ile sıra dışı bilimsel yaratıcılık süreçlerinin %71 benzer olduğu ifade edilebilir. Araştırmanın tüm bulguları göz önüne alındığında ise, sıra dışı sanatsal yaratıcı ile sıra dışı bilimsel yaratıcının kişisel özellikleri ve sıra dışı sanatsal yaratma süreçleri ile sıra dışı bilimsel yaratma süreçleri arasındaki benzerlik oranı, %82'dir ve bu benzerlik oranı çok yüksektir. Bu bulgular doğrultusunda sıra dışı yaratıcı bireylere yönelik ve ileride yapılabilecek bilimsel araştırmalara dair bazı öneriler sunulmuştur.