Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Abdullah AYDIN
Özet:
Hanyalı Nûrî Osman H. 1172/ M. 1758-1759 ile H. 1230/ M. 1815 tarihleri arasında Girit adasının Hanya ve Kandiye sehirlerinde yasamıstır. Sair elli sekiz yıllık ömrüne ondan fazla eser sığdırmıstır. Nüshaları tespit edilen altısının üçü manzum üçü de mensurdur. İçerisinde 1152 siir bulunan hacimli dîvânı bu tezde tenkitli metin olarak hazırlanmıs ve basına da inceleme ilave edilmistir. Hemen her nazım seklinde siirler yazan Nûrî, içerik bakımından yenilik arayıslarını gazellerinde denemis, kısa mesnevilerinde de birbirinden ilginç konuları islemistir. Nûrî Dîvânı, bize Girit'teki sosyal ve siyasî hayat hakkında da bilgiler vermektedir. Bu çerçevede incelendiğinde Girit'teki hem dinî hem de milliyet bakımından çesitlilik, pek çok insanın ölümüne yol açan salgın hastalıklar, halkın giyim tarzı, devlet adamlarının tayinleri vs. unsurlarla karsılasmaktayız. Nûrî'nin siirlerinden devlet adamlarının önderlik ettiği ve Girit halkının da ilgi gösterdiği bir edebî muhitin teskil edildiğini görmekteyiz. Aynı zamanda divan sahibi olan ve Girit'te valilik yapan Ferhat Pasa ile Sami Ebu Bekir Pasa bu muhitte etkin rol almıs kisiler arasındadır. Nûrî Dîvânı'nın dikkat çeken bir baska özelliği de değisik sebeplerle doksan civarında sairden söz etmesidir. Bunların arasında diğer biyografi kaynaklarında isimlerine rastlamadığımız kisiler de olması Nûrî Dîvânı'nın önemini arttırmaktadır. Nûrî bu sairlerden bazısına nazire yazmıs, bazılarının siirlerini de tahmis etmistir. Yazdığı atmıs bes tahmis ile edebiyatımızda en fazla tahmis yazan sairler arasında yer almıstır.