Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sümeyya Tatlı Harmancı
Danışman: F. Abide Güngör Aytar
Özet:
Bu araştırma, duygusal okuryazarlık eğitim programının çocuk evlerinde kalan çocukların duygu düzenleme becerilerine etkisini incelemek amacıyla ortaya konulmuştur. Karma yöntemin kullanıldığı deneysel araştırmanın deney ve kontrol grubunu Çocuk Evlerinde kalan 22 çocuk oluşturmuştur. Araştırma kapsamında hazırlanan “Duygusal Okuryazarlık Eğitim Programı” deney grubunda yer alan çocuklara 12 hafta süresince uygulanmıştır. Araştırmaya ait nicel veriler; kişisel bilgi formu ve bu araştırma kapsamında uyarlama çalışması yapılan “Çocuklar için Duygu Düzenleme Ölçeği” ile “Çocuklar için Duygu Düzenleme Ölçeği-Yetişkin Formu” aracılığıyla elde edilmiştir. Nitel veriler ise; odak grup görüşmeleri, çocukların ve araştırmacının tuttuğu günlükler ile DOEP çalışma kağıtları aracılığıyla toplanmıştır. Nicel verilerin normal dağılıma uygun olup olmama durumlarını belirlemek üzere Shapiro-Wilk testi
vii
kullanılmıştır. Normallik durumlarının karşılandığı durumlarda parametrik testler olan; t testi, tek yönlü ANOVA, iki faktörlü ANOVA testi kullanılmıştır. Normallik durumlarının karşılanmadığı durumlarda ise parametrik olmayan testlerden; Mann-Whitney U testi, Friedmann testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizinden yararlanılmış ve Gross’un belirlemiş olduğu beş temel duygu düzenleme startejisinin her biri bir kategori olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda; duygusal okuryazarlık eğitim programının çocukların öfke, korku, üzüntü ve heyecan duygularını düzenleme ve duygu yoğunluklarını azaltmada etkili ve kalıcı bir eğitim program olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca eğitim programının çocukların öfke, korku ve üzüntü duygularını düzenlemek için duygu düzenleme stratejilerine başvurma düzeylerini desteklediği belirlenmiştir. Heyecan duygusunun düzenlenmesine yönelik strateji kullanımına ise çok fazla rastlanılmamıştır. Elde edilen sonuçlar alan yazın doğrultusunda tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Çocuk evleri, Duygusal okuryazarlık, Duygu düzenleme, Duygu düzenleme stratejileri, Karma yöntem