Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Bülent Öztürk
Danışman: MEHMET KÜÇÜKKURT
Özet:Yazılı basının toplumsal ve siyasal alandaki gücü, haber üretim ve aktarımı sürecindeki habercilik kuralı olan nesnellik ilkesine bağlılığı iletişim araştırmalarında önemli yer tutmaktadır. Yazılı basının birçoğu, kendilerinin tarafsız, bağımsız, demokratik olarak yayın yaptıklarını iddia etmekte ancak, kamuoyunda yandaş basın, laikçi veya dinci basın gibi betimlemeler yapılabilmektedir. Bu kavramlar, başta basının ideolojik duruş ile bu eksende geliştirdikleri çerçevelemeler ve söylemleri doğrultusunda oluşmaktadır. Siyasetçiler de günümüzde basın aracılığı ile yaptıkları günlük konuşmalar ve basında yaptıkları tartışmalar ile toplumlara yön vermektedirler. Bu sebeple içinde bulunduğumuz süreç siyasal iletişim süreci olarak nitelendirilmektedir. Basının ideolojiyi oluşturmak ve yaymak için yaptığı faaliyetlerin ürünü olan haberler önemli bir inceleme alanı olmaktadır. Bu tezde söz konusu siyasal iletişim sürecinde, bir siyasal iletişim aktörü olarak yazılı basının kullanımını göstermesi açısından, örneklem dâhilindeki gazetelerin sahip oldukları ideolojik görüşlerine göre manşet yaptıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Gazetelerde yer alan haberlerinin incelenmesi sonucunda, bu unsurların sürekli olarak siyasete hizmet ettiği dikkati çekmiştir. Basın siyasi düşüncelerin egemen söylemlerini araçsallaştırarak ideolojik mücadelelerin merkezi hâline gelebilmektedir. Bu tezin çalışma evreni; bütün ülkede okunan, değişik ideolojileri taşıyan 5 ayrı gazetedir. Bu kapsamda dilin ve ideolojinin alan literatüründe taraması yapılmış ve bu sahaların ideolojik dil ile bağlantısı örneklem şeklinde seçimi yapılan gazeteler incelenerek ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma, gazetelerde TBMMzde grubu bulunan 4 farklı siyasi parti lideri ile aynı süreçte ülke genelinde toplu açılış/mitinglere katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında yapılan manşetler ve örneklem dâhilinde seçilen manşetlerin incelenmesinden oluşmaktadır. Bu çalışmada verilerin toplanma tekniğinde nicel araştırma yöntemlerinden içerik analizi tekniği kullanılmış, elde edilen nicel verileri destekleyen nitel bir tasarım yapılmıştır. Araştırmanın neticesinde; siyasal iletişimde bulunan en üst makam Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanza ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğluzna ilişkin Yeni Şafak gazetesi dışındaki gazetelerin manşetlerinde genellikle AKPzye ve Recep Tayyip Erdoğanza karşı aleyhte ifadeler kullandıkları, Cumhuriyet, Ortadoğu, Özgür Gündem ve Yeni şafak gazetelerinin savundukları ideoloji açısından sadece bir siyasi parti lideri ile ilgili övücü haberi manşetlerine taşıdıkları, bu suretle belirtilen süreçte incelenen gazete manşetlerinin ideoloji temelli olduğu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca manşetlerin olayın özetini verdikleri, manşet girişlerinin, başlangıç bölümünde veya ayrı paragraflar şeklinde spot şeklinde verildiği, bu girişlerin ana metin içeriğinde bulunan önem verilen bilgileri kapsadığı izlenmiştir.