Fyodor Mihayloviç Dostoyevski'nin roman kahramanlarında nihilizm


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat Günkör

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Dostoyevski'nin eserleri üzerinden yapılan bu araştırmanın öncelikli amacı: Felsefi bir kavram olan Nihilizm ile Dostoyevski'nin roman kahramanları arasındaki ilişkiyi anlamlandırmaya çalışmaktır. Bu amaç çerçevesinde öncelikle Nietzsche'nin Nihilizmi içeren düşünceleri kısaca gözden geçirilmiştir. Bu gözden geçirme Dostoyevski'nin romanları üzerinde yapılacak inceleme öncesinde felsefi bir düzen oluşturulmasını sağlamıştır. Dostoyevski?nin eserlerinden Yeraltından Notlar, Cinler ve Karamazov Kardeşler romanları incelenmiştir. Diğer eserlerine ise gerek duyulduğunda başvurulmuştur. Yeraltından Notlar romanının ana karakteri Yeraltı Adamının nihilizmle ilişkisi eserin yazıldığı dönemin düşünsel gelişmelerini de göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Edebiyatta ilk nihilist karakter Turgenyev'in Babalar ve Oğullar romanının ana karakteri Bazarov?dur. Bu nedenle Turgenyev'in Babalar ve Oğullar romanı incelenerek Bazarov'un Yer altı Adamı ile karşıtlıkları belirtilmiştir. Cinler romanının karakterlerinden Stavrogin, Krilov ve Şatov incelenmiş ve bu karakterlerin nihilist özellikleri Rusya'nın siyasal ve toplumsal atmosferi göz önünde bulundurularak anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Karamazov Kardeşler romanının Dimitri Karamazov, İvan Karamazov, Aleksey Karamazov, Zosima Dede ve Smerdyakov karakterleri incelenmiştir. Bu karakterlerin Hıristiyan inancı ve Tanrı anlayışıyla bağlantılı olarak Nihilizmle ilişkileri araştırılmaya çalışılmıştır. Sonuç kısmında ise Dostoyevski ve Nietzsche?nin Nihilizme karşı duruşları karşılaştırılarak yorumlanmaya çalışılmıştır.