Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kateryna Iefremenko
Özet:
İnsanlık tarihinin her aşamasında zaman problemi önemini korumuştur. Tarihçiler, felsefeciler, pek çok bilim adamı uzun zamandan beri bu konu üzerinde durmuşlar; edebiyat uzmanları ve dilbilimciler ise özellikle geçen yüzyılda bu konuyu ayrıntılı olarak incelemeye başlamışlardır. XX. yüzyılda dilbilimciler genellikle fiil zamanını morfolojik sistemin söz diziminde yansıtılan gramer kategorisi olarak görüyorlardı. Ancak zaman anlamı taşıyan fiil biçimleri bugünlerde incelenmektedir. Genel dil teorilerine göre zaman üçe ayrılır: Geçmiş (olay şimdiki zamandan önce oluyor), şimdiki (olay şimdiki zamanla birlikte oluyor) ve gelecek zaman (olay şimdiki zamandan sonra oluyor). Fakat bu sınıflandırma her dil için geçerli değildir. Nitekim Türkçede geçmişten geleceğe kadar her zamanı içine alan geniş zaman ayırt edilmiştir. İngilizcede ise geçmişte gelecek zaman şimdiki veya geçmişte olan belli noktalara ilişkili olay-sonrasını ifade eder. Zaman kategorisi görünüş kategorisiyle yakından ilgilidir. Bitmiş ve bitmemiş görünüş her zaman türünde farklı fonksiyonlara sahiptir. Dolayısıyla zaman ve görünüş aynı sistemde bir bütün olarak görülür. Görünüş kavramı Türkçede tam olarak bilinmemekte, zamangörünüş- kip kategorileri bölünmez bir sistem olarak görülmektedir. Zaman kategorisi, dil çalışmalarında aslında kip ve görünüş kategorilerini içeren beş basit ve onlarca bileşik zamana ayrılmıştır. Biz bu çalışmamızda, genel dil teorisine göre İngilizce zaman-görünüş sistemini esas alarak Türkçedeki zaman ve görünüş kategorilerini açıklayacağız.