Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Betül Yağız
Danışman: AYSEN SOYSALDI
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Araştırmada Türk süsleme motif ve üslupları ile desenlendirilmiş son on yıllık süreçteki eşarp, şal ve fular sektöründeki ipek ürünler incelenmiştir. Bu ürünlerin kullanılanım alanları, boyutları, renk, motif, üslup, malzeme, kompozisyon özellikleri, baskı ve kumaş türleri ile ele alınmıştır. Araştırma Türk süsleme motif ve üslupları ile desenlendirilmiş ipek ürünlerle sınırlandırılmış, ürün incelemesi yapılmış ve tasarımcı anketi uygulanmıştır. Özgün ipek pentur şal ve fular tasarımları uygulama çalışmaları yapılmıştır. Anket ve bilgi formu ile elde edilen veriler analiz yapılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda tasarımcılara uygulanan anket sonuçlarına göre daha çok bayanların bu işi tercih ettiği, yoğun olarak lise ve üniversite mezunları tarafından yapıldığı tespit edilmiştir. Tekstil tasarım ve bunu takiben moda tasarımı mezunlarının bu işi tercih ettiği ifade edilmiştir. Tasarım boyutlarının, tasarımlarda kullanılan motiflerin, renklerin firma tercihine, ülkelere, günün moda anlayışına göre farklılık gösterdiği ifade edilmiştir. Üslup, motif ve kompozisyon özelliklerinin belirlenmesine yönelik yapılan incelemede tasarımlarda geometrik ve üsluplaştırılmış yarı natüralist Türk çiçeklerinin tercih edildiği görülmektedir. Kompozisyon özelliklerinde ise çoğunlukla serbest kompozisyonlar tercih edilirken, tasarım ilkelerinden uygunluk ilkesine göre ürünlerin tasarlandığı tespit edilmiştir. Baskı aşamasında ise tercih edilen baskı türünün yüksek bir oranla dijital baskı olduğu, ancak kalıp baskınında kullanıldığı görülmektedir. Geçmişte çoğunlukla kalıp baskı kullanılırken, günümüzde dijital baskı ön plana çıkmıştır. Bu durumun nedeni dijital baskının sağladığı kolaylık, az maliyetli oluşu ve tasarımlarda çok sayıda renk kullanımına elverişli bir baskı türü olmasıdır. Malzeme konusunda ise kaliteli ve özel bir kumaş türü olması ipeğin tercih edilmesini artırmıştır. Son iki yılda geleneksel motiflere olan ilgide de artış görülmektedir. Kültürümüzün yaşatılmasında önem taşıyan bu motifler, çeşitli sanatlarda önemli olduğu ve kullanıldığı kadar tekstil sektörü içinde de giderek yaygınlaşan kullanımı ve tasarım boyutu ile birlikte düşünüldüğümüzde önemi giderek artmaktadır. Osmanlı saray yaşamı ile ilgili medyadaki programların sayısının artması, devlet yönetiminde de geleneksel kültüre önem verici çalışmaların olması, geleneksel sanatlara ilgiyi artırmıştır.