Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ECE YANIK
Danışman: Tuğba Tunç
Özet:
Lomber ponksiyon işleminin en sık komplikasyonu dural ponksiyon sonrası baş ağrısıdır (DPSB). Sıklığı değişken olup bu değişkenlik risk faktörlerinin multifaktöryel olması kaynaklıdır. Patofizyolojisi net olmayıp hasta ilişkili ve LP prosedürü ilişkili risk faktörleri hala tartışmalıdır. Prospektif olarak yaptığımız bu çalışmada, DPSB risk faktörleri, önceden olan baş ağrısının tüm özellikleri ve DPSB gelişimine etkisini, ayrıca ilk 24-saat (akut) ve 24-saatten sonra (gecikmiş) DPSB gelişme risk faktörlerinin değerlendirmesi amaçlandı.
Çalışmamızda tanı veya tedavi amacıyla LP yapılan 116 hasta prospektif olarak incelendi. Hastaların tüm klinik ve laboratuvar bulguları ile LP prosedürü ile ilişkili bilgiler değerlendirildi. İşlem öncesinde varolan baş ağrıları öyküsü anket formlarıyla ayrıntılandırıldı. DPSB tanısı konan hastaların tüm klinik ve laboratuvar özellikleri risk faktörü açısından incelendi.
Önceden olan baş ağrılarının tipinden bağımsız olarak uzun ve sık atak varlığının, ozmofobi eşlik eden migren öyküsünün DPSB gelişimi için bağımsız risk faktörü olduğu gösterildi. Akut ve gecikmiş DPSB değerlendirmesinde; alınan BOS miktarının az olması, baş ağrısı atak sıklığı fazlalığı, İİHT tanısı ve asetezolamid kullanmak akut başlangıçlı DPSB gelişim risk faktörüydü.
Bu çalışma DPSB gelişiminde önceden olan baş ağrılarının ayrıntılandırıldığı ve ortaya çıkış zamanına göre akut ve gecikmiş DPSB risk faktörlerinin incelendiği ilk çalışmadır. Sonuç olarak; DPSB gelişimi açısından hasta ilişkili faktörler, DPSB oluşma zamanı açısından işlem ilişkili faktörlerin daha ön planda olabileceği ilk defa gösterildi. Bu sonuçların DPSB gelişiminin patofizyolojisini aydınlatmaya yardımcı olabileceğini düşünmekteyiz. DPSB risk
belirlenmesini yaparak hızlı tanı tedavi olanağı sağlamaya, hastalara detaylı bilgi vererek hastaların anksiyete düzeylerini azaltabilmeye ve klinik uygulamayı optimize edebilmeye yardımcı olacağını düşünmekteyiz.
Anahtar kelime: Dural ponksiyon sonrası baş ağrısı (DPSB), baş ağrısı, ozmofobi, DPSB başlangıç zamanı, idiopatik intrakranial hipertansiyon (İİHT