Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet Ali TOMBUL
Özet:
Bu tez çalışmasında; Özelleştirmenin genel anlamda bir tanımı yapılmış olup aynı zamanda özelleştirmenin kıstas ve kriterleri değerlendirmeye çalışılmıştır. Özelleştirmeye neden gerek duyulduğu değerlendirilmiş ve özelleştirmenin toplum ve ülke ekonomileri üzerindeki etkileri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Türkiye de özelleştirme uygulamaları ile ilgili özelleştirmenin geçirdiği tarihsel süreç, yasal düzenlemeler değerlendirilmiştir. Özelleştirme uygulamalarında; yapılan özelleştirmelerin başarı veya başarısızlığı değerlendirilip yorumlanmıştır. Özelleştirme sürecinde yaşanan bütün sorunlar irdelenmeye çalışılmıştır. Türkiyede Devlet Yılları ve Otoyol Özelleştirmeleri ile ilgili henüz kapsamlı bir uygulama yapılmamıştır. Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun 19.04.2007 tarih ve 2007/25 sayılı Kararı ile Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM)'nün yapım, bakım, onarım ve işletimini üstlendiği hizmet üretim birimleri olan otoyollar, köprüler ve bunlar üzerinde yer alan tesislerin İşletme Haklarının Verilmesi yöntemi ile özelleştirilmesine karar verilmiştir. Bunlar ÖYK'nın 24/2/2003 tarih ve 2003/4 sayılı Kararı ile özelleştirme kapsamına alınan Edirne-İstanbul-Ankara, Pozantı-Tarsus-Mersin, Tarsus-Adana-Gaziantep, Toprakkale-İskenderun, İzmir-Çeşme, İzmir-Aydın Otoyolları ile Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri'nin bağlantı yolları ile birlikte, Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolu, İzmir ve Ankara Çevre Otoyolunun bağlantı yolları ile birlikte, Yukarıda yer alan otoyollar, çevre otoyolları, köprüler ve bağlantı yolları üzerindeki otoyol hizmet tesisleri ile bakım işletme ve ücret toplama merkezlerinin ve otoyollar, çevre otoyolları, köprüler, bağlantı yolları, tesisler, bakım işletme ve ücret toplama merkezlerinin; İşletme Haklarının Verilmesi yöntemi ile özelleştirilmelerine, Özelleştirme işlemlerinin 31/12/2008 tarihine kadar tamamlanmasına karar verilmiştir. Ancak özelleştirme yapılamadığı için bu süre ÖYK'nın 30/12/2008 tarih ve 2008/76 sayılı Kararı ile; ÖYK'nın 19/04/2007 tarih ve 2007/25 sayılı Kararında belirlenen sürenin 31/12/2010 tarihine kadar uzatılmasına karar verilmiştir. Türkiye'de bu konudaki tek uygulama 2004 yılında yapımına başlanıp 2006 yılında tamamlanan 26 yıl süreyle Yap İşlet Devret (YİD) yöntemiyle yaptırılan Göcek Tünelidir. Bizim uygulama modelimizde mevcut ve yapılacak bütün devlet yolları ve otoyollar, köprüler ve tüneller v.b. kurulacak bir şirkete devredilecektir. Kurulacak bu Otoyol İşletme A.Ş. bu yolların işletilmesinden elde edilecek gelirleri tahsil edecek, aynı zamanda bakım onarım ve yapım çalışmaları da bu şirketin sağlayacağı kaynaklarla yapılacaktır. Bu yöntemle toplumun tüm kesimleri hizmetlerden en iyi kalite ve fiyatlarla faydalanmaları sağlanacaktır.