Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ghader Zemestani
Özet:
Günümüz rekabet ortamlarında, işletmelerin mevcut yapılarındaki fonksiyonelliği en üst seviyede tutmayı başarsalar dahi, bu rekabet üstünlüğü sağlamak için yeterli olmayacaktır. Başarılı işletmelerin temel odak noktasını birlikte çalıştıkları diğer işletmeler ve kendi bünyesinde çalışan işçilerin oluşturduğunu unutmamak gerekir. Fakat başarıyı elde etmenin yolu tedarik zinciri içinde yer alan tüm etkenlerin çalışmasındaki başarı ile olacaktır. Aynı zamanda işletmeler açısından büyük önemi olan stok yöntemlerinin değerlendirilmesi esnasında, firmanın tedarik zinciri ile ilgili yapılanmasına dikkat edilmelidir. Tedarik Zinciri Yönetimi içinde yer alan Stok Yönetimi, işletmelerin üretim maliyeti başta olmak üzere tüm maliyetlerini en alt düzeye indirmesi açısından çok büyük önem taşımaktadır. Söz konusu unsurları dikkate aldığımızda bu çalışmanın temel amacı; tedarik zinciri stratejilerinde deterministik ve stokastik stok kontrol modellerinin kullanımı için bir model sunmaktır. Bu çalışma ayrıca; söz konusu işletmelerin tedarik zinciri ile ilgili kendi içinde yaptığı çalışmaların basit bir şekil almasını sağlarken, aynı zamanda tedarik zinciri konusunda yapılan çalışmaları iyileştirmekte ve bununla beraber işletmenin tüketici açısından uymak zorunda olduğu sorumlulukların optimum seviyeye getirilmesini de sağlayacaktır. Bu çalışmanın literatüre katkısı ise; yaklaşım yolları açısından farklılıkları bulunan stratejileri değerlendirilerek, simdiye kadar bu konu ile ilgili literatürde yer almamış bir yöntem kullanılarak bu uygulamanın gerçekleştirilmesidir.Bu çalışma Lee (2002)znin Etkin tedarik zinciri stratejisi (ETZS), Riskten korunma tedarik zinciri stratejisi (RTZS), Duyarlı tedarik zinciri stratejisi (DTZS) ve Çevik tedarik zinciri stratejisine (ÇTZS) dayanarak yapılmıştır. Ayrıca çalışmada Deterministik stok kontrol modelleri olarak Ekonomik sipariş miktarı modeli (ESM), Ekonomik üretim miktarı modeli (EÜM) ve Miktar indirimleri (Mİ) modeli ve Stokastik stok kontrol modelleri olarak sürekli gözden geçirme stok politikaları (s,Q), (s,S) ve periyodik gözden geçirme stok politikaları (R,S), (R,s,S) modelleri belirlenmiştir. Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) Yöntemini kullanarak deterministik ve stokastik stok kontrol modellerinin tedarik zinciri stratejilerinde nasıl kullanıldığına ilişkin toplam dört model önerilmiştir.Araştırmanın örneklemi, çalışmanın evrenini oluşturan Ankara ilinde, Sincan Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren metal firmalarında, tedarik zinciri ve stok kontrol ile sorumlu olan toplam 300 kişiden oluşmaktadır. Bu kişilerden anket vasıtasıyla veriler toplanmıştır. Elde edilen anket formlarındaki cevaplar SPSS ve AMOS programları ile analiz edilmiştir.Çalışmada AMOS programından elde edilen modellerin tahmin değerleri incelendiğinde, her bir gizil değişken (ESM, EÜM, Mİ, sQ, sS, RS ve RsS) altında yer alan gözlenen değişken (ETZS, RTZS, DTZS, ÇTZS) ile ilgili gizil değişkenle ilişkisinin (p < 0,05) anlamlı olduğu görülmektedir. Faktör yüklerinin her gizil değişken için yüksek seviyede olduğu ve benzer şekilde gözlenen değişkenin gizil değişkenleri açıklama oranlarının kabul edilebilir sınırlar içerisinde olduğu görülmektedir.Çalışmada ETZS faktörünü en fazla etkileyen boyut 0,83zlük bir yükle (R,s,S) değişkeni, RTZS faktörünü en fazla etkileyen boyut 0,85zlik bir yükle EÜM değişkeni, DTZS faktörünü en fazla etkileyen boyut 0,86zlık bir yükle (R,S) değişkeni ve ÇTZS faktörünü en fazla etkileyen boyut ise 0,87zlik bir yükle EÜM değişkeninin olduğu görülmektedir.