Meslek etiği: Turist rehberleri üzerine araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kamil Gökhan Nebioğlu

Danışman: ALİ YAYLI

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Turist rehberleri, ülkeye belli önyargılarla gelen turistin önyargılarının kırılması, ülkenin olumlu veya olumsuz propagandasını yaparak ülke imajı oluşturulması bakımından önemli bir turizm çalışanıdır. Böylesine önemli bir görevi üstlenen meslek erbaplarının faaliyetlerini yürütürken tavır ve davranışlarına azami derecede dikkat etmesi, meslek etiğine uygun davranması beklenmektedir. Bundan dolayı bu araştırma ile turist rehberlerinin çalışma hayatında meslek etiğine uygun davranıp davranmadığı, hangi konularda etik dışı davranışlarda bulunduğu ve bu etik dışı davranışları tespit edip çözüm önerileri sunmak amaçlanmıştır. Araştırmanın modeli olarak betimsel ve bağıntısal model seçilmiştir. Araştırmanın evrenini bir paket tur kapsamında tura katılan, milliyetlerine göre Türkiye'ye en fazla turistin geldiği Alman, Rus, İngiliz turistler ile yerli turist grupları oluşturmaktadır. Bu kapsamda Türkiye'de en çok turistin geldiği il olan Antalya ilini ziyaret eden Alman, Rus, İngiliz ile yerli turist grupları araştırmanın örneklemi olarak seçilmiştir. Verilerin toplanmasında anket tekniğinden yararlanılmıştır. Anket, turistlerin demografik özelliklerini tespit etmeye yönelik sorular ile rehberlerin meslek etiğine uygun davranıp davranmadıklarını ölçmeye yönelik 5'li Likert Ölçeğinde sorular olmak üzere iki bölümden, toplam 60 sorudan oluşmuştur. Uygulama 2013 yılı nisan, mayıs ve haziran ayları içerisinde Antalya'da 114 Alman, 105 Rus, 95 İngiliz ve 90 Türk olmak üzere toplam 404 turistin katılımıyla yürütülmüştür. Araştırmada, rehberlere yönelik etik algısının turistlerin yaş, cinsiyet, milliyet, eğitim durumu, medeni durum gibi sosyo-demoğrafik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği araştırılmış, elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Veriler, Cronbach's Alpha Güvenilirlik Analizi, Frekans Dağılımı Testi, Faktör Analizi, ANOVA, t testi, Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) Örneklem Yeterliği Ölçüsü Testi, Bartlett's Küresellik (sphericity) Testi ve Tukey Testine tabi tutulmuştur. Turistlerin rehberlere yönelik etik algısı, genel etik ilkeler (boyut 1), bilgi güvenliği (boyut 2) ve maddi çıkar sağlama (boyut 3) olmak üzere toplam 3 boyutta ele alınmıştır. Araştırmada, rehberlerin genel etik ilkeler, bilgi güvenliği ve maddi çıkar sağlama bağlamında turistlerin cinsiyeti, medeni durumu, eğitim durumuna göre anlamlı farklılık bulunmadığı; ancak milliyet ve yaş değişkeni bağlamında ise turistler arasında anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Milliyet değişkeni, bilgi güvenliği (boyut 2) bağlamında farklılığın Türk ? İngiliz turist, Alman İngiliz turist ve Rus turistler ile diğer tüm milliyetten turistler arasında olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Maddi çıkar sağlama (boyut 3) bağlamında ise farklılığın Türk Rus turist ile İngiliz Rus turist arasında olduğu görülmüştür. Yaş değişkeni, genel etik ilkeler (boyut 1) bağlamında farklılığın 16-29 yaş grubu turistler ile 60 ve üstü yaş grubundaki turistler arasında olduğu görülmüştür. Araştırmaya katılan turistlerin büyük çoğunluğu rehberleri genel etik ilkeler, bilgi güvenliği ve maddi çıkar sağlama boyutunda etik bulmaktadırlar.