Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fadime Tikbaş
Özet:
Kültürel bellekten değişen üretim ve tüketim ortamları dikkate alınarak nasıl yararlanılabileceği sorusu türlü bağlamlarda cevabını aramakta olan bir sorudur. Bu çalışmada soruya bir cevap olarak, geleneksel kültürün popüler alanda daha görünür, hissedilir olmasına araç olabilecek bir yöntem öne sunulmuştur. Bulmacalar toplumun her kesiminden ilgi görür; okur-yazar olma gerekliliği dışında hiçbir toplumsal ayrımı barındırmaz; gazete, dergi ve internet sitelerini kapsayan tüketim ağları sayesinde kolayca ulaşılabilir olup başlayanın mutlaka sonunu getirmek istediği bir tutkudur. Hemen herkesin kolaylıkla tespit edebileceği bu ilgi, kültür eğitimi ve kültürleme süreçlerine dahil edilerek popüler alanda gelenekselin kullanılamaması sorununa bir çare olabileceği gibi, 'bilginin kuşaktan kuşağa geçişini okul dışı olanaklarla sağlamak' anlamında da iyi sonuçlar alınabilecek bir çıkış noktası sunar. Bulmacalarla ilgili tanımlarda bulmacaların bir oyun olarak değerlendirilmesi oyunun en açık işlevlerinden biri olan eğlenceyi vaat eder. Bulmacalar, eğlendirerek öğretme amacının hayli geniş bir uygulama alanıdır. Medyanın bulmacalarda da yansımasını bulan tek tipleştirici etkisi, gene medya eliyle bulmacalar aracılığıyla bir zenginliğe dönüştürülebilir. Çalışmada, 'toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekanlar' anlamına gelen somut olmayan kültürel mirasın bulmaca içeriklerinin zenginleştirilmesi adına başvuru kaynağı olabileceği ortaya konmuştur. Çalışmada bir kavram olarak bulmacalar üzerinde durulduktan sonra bulmacaların dünyadaki ve Türkiye'deki görünümü belirginleştirilmiş, beslendiği kaynaklar; üretim ve tüketim ortamları üzerinde durulmuş; bulmacaların yaygınlığı verilerle desteklenmiş ve türlü bağlamlardaki işlevleri sıralanmıştır. Kültür eğitiminde bulmacaların etkili bir araç olabileceği tezi ortaya atılmış, bu tezi destekleyen örnekler sıralanarak, önerilen içerikler kültür eğitiminde kullanılabilecek bulmacalara uygulanmıştır.