Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, FARMAKOGNOZİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEYLAN DÖNMEZ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ufuk Koca Çalışkan
Eş Danışman: H. Yasemin Balaban
Özet:
Özellikle Güneydoğu, Doğu ve İç Anadolu bölgeleri başta olmak üzere Türkiye’de
konstipasyon, diyare, spazm, ülser, karın ağrısı ve hemoroit gibi gastrointestinal
problemler yaygın şekilde görülmektedir. Türkiye'de basur olarak bilinen hemoroit bir anal
kanal hastalığıdır. Uygun olmayan beslenme alışkanlığı ve sedanter yaşam gastrointestinal
rahatsızlıkların en önemli sebeplerindendir. Yaşam tarzını değiştirmekte zorlanan ve
ameliyat olmaktan kaçınan kişiler doğal yollara özellikle de bitkilerle tedaviye
başvurmaktadır. İnsanlar eskiden beri hemoroidi iyileştirmede birçok bitki kullanmıştır. Bu
çalışmada geleneksel kullanıma sahip hemoroidi önleyici amaçla halk ilacı olarak
kullanılan bitkilerden Solanum melongena L.'nın bilimsel açıdan incelenmesi
amaçlanmıştır. In vivo hemoroit modeli oluşturulmuş ve ilk kez hem dahilen hem de
haricen uygulama ile bitkinin aktivitesi değerlendirilmiştir ayrıca etki mekanizmasına ışık
tutabilmek açısından in vivo antienflamatuvar çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Hem oral
hem de topikal tedavi kontrolle kıyaslandığında, istatistiksel olarak önemli sonuçlar elde
edilmiştir. Kapiller permeabilite sonuçlarında, 500 mg/kg dozda verilen bitki ekstresi %
29,9 inhibisyon göstermiştir. Serum VEGF ve TNF-α düzeyleri topikal uygulama yapılan
grupta 269,56 ± 2,60 ng/L ve 176,93 ± 1,00 ng/L, oral 250 mg/kg ekstre uygulanan grupta
289,17 ± 3,99 ng/L ve 164,48 ± 0,81 ng/L olarak belirlenmiştir. 500 mg/kg'lık bir dozda,
272,51 ± 4,17 ng/L ve 149,47 ± 3,20 ng/L olarak belirlenmiştir. Histolojik sonuçlarda,
topikal tedavide ödem ve vaskülarizasyonda azalma ve epitel doku hasarında düzelme daha
fazla görülmüş ve histopatolojik olarak krem formülasyonu hemoroit tedavisinde daha
etkili bulunmuştur. Etki mekanizmasını açıklamak için tüm parametreler birlikte
değerlendirilmiştir. Hem kapiller permeabilitenin hem de antienflamatuvar yolakların
belirli bir düzeyde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Bileşik/ler belirlenmiştir. Ayrıca,
ülkemizin yerel bitkisel antihemoroidal formülasyonunun oluşturulmasında adımlar
atılması amaçlanmıştır.
Bilim Kodu : 1017
Anahtar Kelimeler : Hemoroit, Solanum melongena L., Solanaceae, in vivo,
antienflamatuvar