Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dilek BİLGEN
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Ülkemiz el yazması eser bakımından oldukça zengindir. Özellikle el yazması eser kütüphaneleri çok sayıda esere ev sahipliği yapar. Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi’ de bunlardan biridir. 37 HK 3730 envanter numaralı ve teze konu olan yazma eser Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. İrşâdü’l-Murîd İla’l-Murat Fî Tercemeti Mirsadi’l-İbâd isimli ve kütüphane kayıtlarında İslâm Dini - Tasavvuf ve Tarikatlar konulu olduğu belirtilen el yazması eserin sayfaları tezhiplidir. Eserin cildi harap haldedir ve sadece arka kapağı mevcuttur. ikiyüzyetmişikinci varaktan itibaren esere ekleme yapılmış ve bu varaktan sonraki sayfalar tezhipli değildir. Eserin tezhipleri incelendiğinde Kur’an-ı Kerim’lerde sıklıkla karşılaşılan zahriye tezhibinin olmadığı fakat serlevha olarak isimlendirebileceğimiz ilk iki sayfasının yoğun olarak tezhiplendiği görülür. Diğer sayfalarda ise koltuk tezhipleri ve başlık tezhipleri mevcuttur. Sayfanın çeşitli bölgelerine cetvellerle çevrelenerek oluşturulan kapalı alanların içine uygulanan tezhipler her sayfada farklılık arz etmektedir. Tezhipler desen, renk, kompozisyon açısından incelendiğinde 19. yüzyıl tezhiplerinin özelliklerini yansıttığı söylenebilir. Bitkisel kompozisyonlar, rumi kompozisyonları ve geometrik desenler hem birlikte hem de vii ayrı ayrı kullanılmıştır. İşçilik açısından incelendiğinde 16-17. yüzyıl tezhiplerinde görülen ince işçiliğe rastlanamaz. Fakat hemen hemen her sayfada farklı kompozisyon kullanıldığı için zengin bir kompozisyon çeşitliliğine sahiptir. Bu tezde Türk tezhip sanatının tarihine ilişkin önemli verileri barındıran 37 HK 3730 envanter numaralı eserin tezhiplerinin desen, kompozisyon ve renk açısından incelemesi yapılmış ve bütün desenleri eskize çizilerek kolay anlaşılması sağlanmaya çalışılmıştır. İrşâdü’l-Murîd ila’l-Murat fî Tercemeti Mirsadi’l-İbâd isimli eserin sanat camiasına kazandırılması ve bu konuda araştırma yapan öğrenci ve araştırmacılara kaynak oluşturulması hedeflenmiştir