Çocuklarda Müziksel İşitme Algısını Belirleyen Faktörler


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Müzik Eğitimi Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serkan Demirel

Danışman: Barış Karaelma

Özet:

Müziksel işitme, müzik yeteneğinin en önemli unsurudur. Özellikle çocukluk çağından

itibaren birtakım göstergeler ile ölçülebilecek olan müziksel işitme, müzik eğitimi ile

desteklendiği takdirde gelecekte iyi müzisyenlerin ortaya çıkmasını mümkün kılacaktır.

Müzik yetenek testleri içinde, 1900 lü yılların başlarında Carl Seashore’dan itibaren yapılan

çalışmalarda da müziksel işitme konusu üzerinde oldukça çok durulmuştur. Müziksel işitme

müziksel farkındalık, diğer bir deyişle müziksel işitme algısı ile ortaya çıkar. Müziksel

işitme algısı, bazı alt başlıklardan oluşmaktadır. Bu alt başlıklar, çevresel ve bireysel olarak

değişiklik göstermektedir. Bu araştırmada, özellikle müzik kulağı ve ritimsel algılama

üzerinden müzik yeteneğinin ölçülmesi üzerine durularak, müziksel işitme algısını oluşturan

faktörlerin rolleri incelenmektedir. Araştırmanın amacı, çocuklarda müziksel işitme algısını

erken dönemde farkına varabilmeyi mümkün hale getiren, basit düzeyde müzik bilgisi ile

uygulanabilen bir müziksel işitme algısı testi geliştirerek çocuklarda müziksel işitme algısını

oluşturan faktörleri deneysel olarak incelemek ve söz konusu faktörlerin rollerini ortaya

koymaktır. Testin geliştirme sürecinde sadece 9-12 yaş grubuna uygulanan müziksel işitme

algısı testi, güvenirlik geçerlik gibi bir takım gerekli şartları sağladıktan sonra deneysel

yöntem ile saha araştırmasında kullanılmıştır. Araştırmanın uygulama sürecinde, anne ve

babalar için hazırlanan müziksel çevre tanıma formları ile hem açık uçlu hem de çoktan

seçmeli veriler uzaktan görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda,

çocukların müziksel işitme algısını oluşturan faktörler incelenerek elde edilen bulgular

değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Çocukların müzik yeteneği, işitme algısı, Müziksel işitme, Müzik

Yeteneği