Yapısal eşitlik modeli ve dürtüsel satın alma davranışı üzerine bir uygulama


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SAMET KURT

Danışman: FİLİZ KARDİYEN

Özet:

Dünya ticaretinin gelişmesi ile günümüzde işletmelerin geniş bir pazara sahip olması küresel rekabeti de beraberinde getirmiştir. Bu rekabet durumu sonucunda pazarlamacılar çeşitli satış stratejileri geliştirmektedir. İşe yarar ve sağlam temelli stratejiler geliştirebilmek için pazarlamacıların, tüketicilerin alışveriş davranışlarını incelemeye ve alışveriş davranışları üzerinde detaylı bir bilgiye sahip olmaları büyük önem arz etmektedir. Tüketicilerin satın alma davranışları karmaşık bir yapıdadır. Kişiden kişiye değişebildiği gibi aynı kişinin gün içerisinde yaptığı tercihler bile farklılık gösterebilir. Bu nedenle satın alma davranışına etki eden birçok faktör ve demografik değişken bulunmaktadır. Bu araştırmada tüketicilerin dürtüsel satın alma davranışlarını etkileyen faktörlerin etkisi yapısal eşitlik modeli (YEM) ile incelenmiştir. YEM, bir çok bağımlı ve bağımsız değişken arasındaki etkileri tek bir modelde test edebilen istatistiksel bir yöntemdir. Karmaşık modelleri başarılı bir şekilde test etmesi, birçok analizi tek adımda yapabiliyor olması, analizlerinde görsel şema kullanması ve bu sayede anlaşılmasının kolay olması, test edilen model üzerinde iyileştirmeler önermesi(modifikasyon) gibi özelliklerinden dolayı model geliştirme sürecinde sıkça tercih edilir. YEM ilişkili olan değişkenler ile model kurmaktan ziyade araştırmacı tarafından kurulmuş bir teorik modelin veriler tarafından desteklenip desteklenmediğini test eder. Bu bağlamda araştırma için gerekli veriler, araştırmanın amacı doğrultusunda geliştirilen bir anket formu yardımıyla elde edilmiştir. Anket formu demografik değişkenler, dürtüsel satın alma ve dürtüsel satın almayı etkilediği düşünülen faktör kapsamında sorulardan oluşmaktadır. Araştırma Ankara ilinde bulunan alışveriş merkezlerinde yüz yüze görüşme yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Kurulan yapısal eşitlik modeli ile belirlenen faktörlerin tüketicilerin dürtüsel satın alma davranışları üzerindeki etkileri ortaya konmak istenmiştir.