Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zhanture Zhetibayev
Özet:
Bu çalışmada Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin uyguladığı ekonomik politikalarının Kazak Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ekonomisi üzerine etkileri incelenmiştir. Sovyetler Birliğindeki farklı liderler döneminde ekonomi alanında politika anlayışlarında görülen farklılıklardan hareketle dönemler, liderler temelinde ayrıştırılmıştır. Sovyet liderlerinin yürütmüş oldukları ekonomi politikaları ağırlıklı olarak endüstri ve zirai ekonomi çerçevesinde etkileri ortaya konulmuştur. SSCB, sosyalist bir iktisadi sistem olması nedeniyle, Kazak SSC'nde uygulanan ekonomi politikalar, Sosyalist bir ekonominin gerektirdiği kurumlar ve yapılar sonucunda ortaya çıkan politikalar olarak sunulmuştur. Ele alınan dönemde Kazak SSC'nde endüstri ve zirai ekonomi konusunda meydana gelen değişmeler bu amaç ve araçlar doğrultusunda incelenmiştir. Endüstri ve zirai ekonomi açısından Kazak SSC ekonomisi sözü edilen dönemler itibariyle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Endüstri ve zirai ekonomi konusu, merkezi sosyalist sistemin ekonomi-politik anlayışlarının, Kazak SSC özelindeki etkileri sektörel anlamda analiz edilmiştir. Bu sektörler tarım, hayvancılık ve endüstri olarak ele alınmıştır. Ele alınan inceleme tarihsel arka planlı dört liderden hareketle ayrıştırılan dönemlerle sınırlı tutularak, her liderin kendine has ekonomi politikaları ve onun Kazak SSC üzerine etkisi açıklanmıştır. Böylece liderlerin uygulamış olduğu politikalar kısaca açıklanırsa: Lenin'in, Yeni Ekonomik Politika'sı sayesinde sosyalizmin temeli oluşturulmuştur. Stalin döneminde ise endüstride bir takım ilerlemeler kaydedilmiştir. Ama Kazak SSC için bu çerçevede oluşturulan beş yıllık planları trajik olaylarla sonuçlanmıştır. Bu ise, o dönemdeki Sovyetler Birliği'nin yöneticilerinin Kazak SSC bölgesini tanımamasından kaynaklanmıştır. Daha sonraki senelerde bu eksikler giderilerek Kazak SSC'nin endüstrisi ve zirai ekonomisi gelişmiştir. Khruschev ise tarımı geliştirmek amaçlı "Bakir Topraklar Projesi" uygulamıştır. Bu proje kapsamında işlenecek ekim alanlarının yarısı Kazak SSC bölgesindeydi. Bu durum Kazak SSC ziraatının teknik temelini ciddi ölçüde güçlendirmiştir. Son olarak Brejnev döneminde, Sovyetler Birliği ekonomik durgunluğa girmiştir. Bu durgunluk Brejnev'in Dokuzuncu Beş Yıllık Plan Dönemi'nde başlamıştır. Bu durgunluğun bir olumlu, bir de olumsuz tarafı vardır. Olumlu tarafı, bu durgunluk döneminde Kazak SSC'nde küçük ve büyük şehirlerin kurulmuştur. Halkın yaşam ve kültürel seviyesi artmıştır. Olumsuz tarafı ise, ülkede ekonomi alanında gelişmenin söz konusu olmamasıdır.