ASTIM-OBEZİTE İLİŞKİSİNDE ROL OYNAYAN FAKTÖRLER


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HATİCE BAKIR KILIÇ

Danışman: İPEK KIVILCIM OĞUZÜLGEN

Özet:

Astım ve obezite prevelansında son 10 yılda artış bildirilmiştir. Bu artış; araştırmacıları astım, obezite patogenezine yöneltmiştir. Çalışmamızda astım ve obezite ilişkisinde rol oynayan faktörleri değerlendirmek hedeflenmiştir. Bu nedenle astımlı, obez bayanlarda obez olmayanlara göre serum leptin düzeyleri, Fraksiyone Ekshale Nitrik Oksit (FENO) değerleri ve atopi açısından farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Ayrıca bu parametreler, astım kontrolüne etkileri açısından Astım Kontrol Testi (AKT) skorlarına göre karşılaştırılmıştır. Böylece, obezitenin astım üzerine olan etkisini değerlendirmek, astım-obezite arasındaki ilişkide leptinin yerini belirlemek, leptinin astım kontrolü ve inflamasyon üzerine olan etkilerini göstermek hedeflenmiştir. Çalışmamıza prospektif olarak 21’i atopik, 20’si nonatopik 41 obez ve 20’si atopik, 20’si nonatopik olmak üzere 40 nonobez; 81 bayan astımlı olgu alınmıştır. Tüm gruplar kendi aralarında serum leptin düzeyi, FENO düzeyi ve AKT düzeyleri açısından karşılaştırılmıştır. Obez ve nonobez olgular karşılaştırıldığında, obez olgularda serum leptin düzeyinin anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür [obez ve non obez olgularda ortanca leptin düzeyi sırasıyla 22,60 pg/ml (4,80- 100,00); 16,70 pg/ml (2,32- 92,10), p:0,05]. Yine obez olgularda serum leptin düzeyi ile FENO düzeyi arasında anlamlı pozitif korelasyon saptanmıştır (r= 0,439, p:0,004). AKT’ne göre obez olgular ile nonobez olgular karşılaştırıldığında obez olguların %61’inde, nonobez olguların ise % 38’inde AKT<20 olduğu görülmüştür (p:0,035). AKT değeri düştükçe leptinin artmakla birlikte bunun, istatistiksel olarak anlamlı düzeye ulaşmadığı görülmüştür (r=-0,138, p:0,390). Atopik olgularda Total İmmünglobülin E düzeyinin leptin ile korele olduğunun görülmesi ise leptinin atopiden kısmen etkilendiğini düşündürmüştür (r=0,329, p:0,038 ). Olgularda astımla ilişkili komorbiditeler olan allerjik rinit, sinüzit, nazal polip varlığı ile VKİ>30 olmasının astım kontrolüne etkisi beraber değerlendirildiğinde, yalnızca VKİ>30 olmasının astım kontrolünü olumsuz etkilediği görülmüştür. Ayrıca, menstruasyon öncesi astım semptomları artan olgularda leptin düzeyinin artmayan olgulara göre anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür [mensturasyon öncesi astım semptomları artan ve artmayan olgularda ortanca serum leptin düzeyi sırasıyla 47,61 pg/ml (27,94-53,17); 20,39 pg/ml (2,32-100), p:0,005]. Sonuç olarak astımlı, bayan olgularda serum leptin düzeyinin, astım ve obezite patogenezinde yer aldığı, atopide ise kısmen rolü olabileceği görülürken; obezitenin astım kontrolünü güçleştirici etkisini gösterilmiştir.