Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BETÜL KARGI ÖZTURAN
Danışman: FARUK GÜÇLÜ PINARLI
Özet:Giriş ve Amaç: Ototoksisite, özellikle çocukluk çağında, bu ilaçların en fazla görülen yan etkilerindendir. Bu çalışmada çocuk onkoloji bilim dalımızda platin temelli kemoterapinin neden olduğu ototoksisitenin araştırılması, risk faktörlerinin değerlendirilmesi ve buna yatkınlık sağladığı düşünülen üç ayrı genin polimorfizminin anlamlılıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metod: Çocuk onkoloji bilim dalında cisplatin/karboplatin ile tedavi edilen 34 hasta ve 100 sağlıklı çocuk Ocak 2019- Ekim 2019 tarihleri arasında retrospektif olarak değerlendirildi. Hastaların işitmesi OAE ile değerlendirilerek Brock evrelemesine göre sınıflandırıldı. Tüm hastaların tanısı, tanı yaşları, ilaç kesildikten sonra geçen süre, kümülatif ilaç dozları, ek ototoksik ilaç alıp almadığı dosya taramaları ile kaydedildi ve bu faktörler ile işitme kaybı arasındaki ilişki değerlendirildi. Tüm hasta ve sağlıklı çocukların tam kan örneklerinden DNA’ları izole edilmiş ve GSTM3 (CTC/del) rs36120609), SLC31A1 (T>G) rs10981694, ACYP2 (G>A) rs1872328 polimorfizmleri çalışılarak ototoksisite gelişmesinde yatkınlık değerlendirilmiştir. Kontrol grubunda bu 89 polimorfizmlerin sıklıkları belirlenerek ototoksisite riski için anlamlı olup olmadığına bakıldı. Bulgular: Çalışmadaki 24 hasta (%70) evre 0; 6 hasta (%17,4) evre 1, 3 hasta (%9) hasta evre 2, 1 hasta (%3) evre 3 işitme kaybına sahipti. Kümülatif doz sisplatin alımı ≥400 mg/m² ve kümülatif karboplatin dozunun ≥1500 mg/m² olmasının, yaşın, tanı yaşının ve ilaç aldıktan sonra geçen sürenin işitme kaybı riskini artırmada anlamlı saptanmadı. Sağlıklı Türk çocuklarında GSTM3 del allel sıklığı %13,5, SLC31A1 G alleli %10,5, ACYP2 geni A allel taşıyıcılığı ise %5 olarak belirlendi. GSTM3 del allel sıklığı işitme kaybı olanlarda, SLC31A1 G allel sıklığı ise işitmesi normal olan hastalarda yüksek bulunmamasına karşın aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Sonuç: Cinsiyet, ≥400 mg/m² cisplatin ve ≥1500 mg/m² karboplatin kümülatif doz, 5 yaş altı tanı almış olmak ve ilacı aldıktan geçen süre ototoksisite arasında anlamlı ilişki saptanmadı. GSTM3, SLCL31A1 ve ACYP2 genlerinin ototoksisitede istatistiksel anlamlı rolü görülmedi ancak GSTM3 geni “del” allel sıklığının işitme kaybı olan hastalarda arttığı izlendi. Del allelinin varlığının GSTM3 geninin detoksifikasyon etkinliğinde azalma sonucunda platinum maruziyeti ile ototoksisite riskini artırabileceği düşünüldü. Ayrıca SLC31A1 geninde “G” allel sıklığı işitmesi normal saptanan hastalarda yüksek bulundu ve rs10981694 polimorfizminin, CTR1 fonksiyonunda bozulma sonucunda platinum grubu ilaçların kohlear alımını önleyerek, ototoksisiteye karşı koruyucu olabileceğini düşünüldü.