Metin analitiği ve ağ analizi ile iş yapma yöntemi patentleri verilerinin analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FURKAN İNCEDAYI

Danışman: Hakan Çerçioğlu

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

İş yöntemi patentleri şirketler için rekabetçi bir avantaja sahip olma adına önemli

seçeneklerden biri olmuştur. Bu çalışma, Türk Patent ve Marka Kurumu’na

(TÜRKPATENT) Türkiye’de yerleşik özel veya tüzel başvuru sahipleri tarafından

başvurusu yapılan en güncel iş yöntemi buluşlarını odağına alarak bilgisayar tabanlı iş

yöntemlerindeki trendleri ve iş yöntemlerinin diğer teknoloji alanları ile bağlantısını tema

modelleme ve Uluslararası Patent Sınıflandırma (IPC) ile İşbirlikçi Patent Sınıflandırma

(CPC) kodları kullanılarak gerçekleştirilen ağ analizi yaklaşımları ile açıklamayı

hedeflemektedir. 897 adet kayıttan oluşan nihai veri setinde, Türkçe patent özetleri üstünde

Örtülü Dirichlet Yerleşimi (Latent Dirichlet Allocation - LDA) yöntemi ve sınıflandırma

kodları üstünde Sosyal Ağ Analizi (SNA) yaklaşımı uygulanmıştır. Örtülü Dirichlet

Yerleşimi modelinden elde edilen çıktılarla iş yöntemi patent başvurularındaki son dönem

eğilimleri ortaya konmuş ve Sosyal Ağ Analizi ile iş yöntemlerinin teknoloji alanları ile

ilişkisi sunulmuştur. Ayrıca, iki yöntemin sentezinden elde edilen bulguların

değerlendirilmesi ile aktif başvuru sahiplerinin sürekli ve tutarlı biçimde kendi faaliyet

alanları ile ilişkilendirilen teknik unsurları geliştirdikleri iş yöntemleri başvurularına

aktardıkları saptanmıştır. Başvuru sahiplerinin ortaya koyduğu bu davranış, ulusal iş

yöntemi patentlerindeki eğilimlerin dominant başvuru sahiplerinin etkinlik gösterdiği alana

kaymasına neden olmaktadır.