Acil Serviste Elektrolit İmbalansı Tanısında Venöz Kan Gazının Kullanılabilirliği


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muhammed Enes DURAK

Danışman: İSA KILIÇASLAN

Özet:

Başta sodyum ve potasyum olmak üzere elektrolit anormallikleri; çeşitli kardiyak aritmiler, kardiyak arrest, serebral ödem gibi hayati tehdit eden durumlara neden olabilmektedir. Acil servislerde elektrolit anormallikleri dışında, ciddi GİS kanamalı, ya da özellikle ciddi travma hastalarında görülebilen hemorajik şok durumundaki hasta sayısı da az değildir. Bu hasta grubu için de hemoglobin ve hematokrit düşüklüğünün tanısının erken konulması ve takibi için zamanla yarışmak Acil Servis çalışanları için son derece önemlidir. Kan gazı cihazları, ventilasyonu, oksijenizasyonu, kan asiditesini, tampon sistemlerini, hemoglobin oksijenizasyonunu, hemoglobin düzeylerini, ve elektrolitleri değerlendirmek için kullanılabilir. Elektrolit bozuklukları ve kan düzeylerinin klasik yaklaşımla kesin tanısı için kullanılan biyokimya ve hematoloji laboratuvarları, hayati tehlikesi olan hasta grubu için zaman açısından yetersiz kalabilmektedir. Biyokimya laboratuvarlarında elektrolit değerlerinin sonuçlanması yaklaşık olarak 60dk süre almaktayken, hematoloji laboratuvarlarında hemoglobin ve hematokrit düzeylerinin saptanması da ortalama 30dk süre almaktadır. Oysa Acil Servis içinde bulunan kan gazı cihazları ile bu verilere ulaşmak yaklaşık olarak 2-3dk zaman almaktadır. Ancak kan gazı cihazlarının elektrolit ve hemogram düzeylerinin saptamasında güvenilirliğini destekleyen son derece az yayın vardır. Bu amaçla Acil Servise çeşitli nedenlerle başvuran, çalışmamızın içleme kriterlerini karşılayan ve kan gazı ile birlikte biyokimyasal elektrolit değerlerine bakılmış olan 199 hastanın, biyokimya laboratuvarında çalışılan Na, K, Cl ve Ca elektrolit değerlerini kan gazı cihazındaki sonuçlarıyla karşılaştırılması yapıldı. Yine bu 199 hastanın 193'ünden, kan gazı ve biyokimya elektrolit değerlerinin yanı sıra hemogram da çalışılmıştır. Bu 193 hastanın hematoloji laboratuvarı hemoglobin ve hematokrit değerlerinin, kan gazı cihazındaki değerlerle kıyaslaması da yapılmıştır. Sonuç olarak; Acil Serviste Ca elektroliti haricinde Na, K ve Cl elektrolitlerinin anormalliklerinin tanısında ve hemoglobin ve hematokrit düzeylerinin tayininde kan gazı cihazlarının güvenilir ve hızlı sonuç vermeleri nedeni ile de kullanışlı cihazlar olduğu sonucuna vardık.