Kaya şev stabilitesi analizlerinde farklı yöntemlerin karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: YALIN UMUR DOĞAN

Danışman: NİHAT SİNAN IŞIK

Özet:

Her geçen gün gerçekleştirilen yeni gelişmelere rağmen geoteknik mühendisliğinin doğasında yer alan belirsizlikler nedeniyle şev stabilitesi analizleri karmaşık ve zorlu problemler olma özelliğini devam ettirmektedir. Şev stabilitesi analizlerinin gerçekleştirilmesi için göreceli olarak basit formülizasyonu, minimal girdi parametreleriyle hızlı ve kolay analiz yapılabilmesi ve dünya genelinde geniş çaplı tecrübe edinilmişliği nedeniyle limit denge analiz yöntemleri son derece yaygın olarak kullanılmaktadır. Makaslama dayanımı azaltımı yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen sayısal analizler ise malzemelerin gerilme-birim deformasyon davranışlarını dikkate almakta ve deformasyonlar hakkında da bilgi sunmaktadır. Bu nedenle, sayısal analizler yenilme mekanizmalarının ve kritik kayma ve/veya ayrılma yüzeylerinin belirlenmesiyle güvenlik katsayısı hesaplanması yönünden avantaj sağlamakta, dolayısıyla limit denge analiz yöntemlerine bir alternatif olarak sunulmaktadır. Bu tez çalışması kapsamında, süreksizliklerin şev yenilme mekanizmasında ana etken olduğu 3 adet vaka üzerinde limit denge, sonlu elemanlar ve ayrık elemanlar yöntemleri kullanılarak toplam 71 şev stabilitesi analizi gerçekleştirilmiştir. İncelenen süreksizlik kontrollü şev mekanizmalarında bazı denge denklemlerini ve dilimlerarası kuvvetleri ihmal etmeleri nedeniyle en düşük güvenlik katsayısını Bishop ve Düzeltilmiş Janbu yöntemleri vermiştir. Tüm denge denklemleri ve dilimlerarası kuvvetleri dikkate alan Spencer, Morgenstern-Price ve Sarma yöntemleriyle ise birbirine oldukça yakın ve uyumlu sonuçlar elde edilmiştir. Sarma düşey olmayan dilimler yöntemi ise diğer limit denge yöntemlerine kıyasla %80'lere ulaşan mertebede daha yüksek güvenlik katsayıları vermiştir. Sayısal analiz sonuçlarına göre ise hem güvenlik katsayıları hem de yenilme mekanizmaları Spencer, Morgenstern-Price ve Sarma yöntemleriyle uyumlu bulunmuştur. Sayısal analizlerin gerilme-birim deformasyon davranışlarını dikkate alması ve deformasyonlar hakkında bilgi sunması nedeniyle, özellikle süreksizlikler gibi yapısal elemanlar kontrollü yenilmelerin bekleneceği şev stabilitesi analizlerinde limit denge yöntemlerinin yanı sıra sayısal analiz yöntemlerinin de kullanılması, tasarım amaçlı karar verme aşamasında bu yöntemlerin karşılaştırılarak sonuca ulaşılması önerilmektedir