Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerinde Takip Edilen Şizofreni Hastalarında Öznel İyileşme Algısı Ve İçselleştirilmiş Damgalanmanın Belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Cennet KARA ÖZÇALIK

Danışman: Satı Demir

Özet:

Bu araştırma, Toplum Ruh Sağlığı Merkezinde takip edilen şizofreni hastalarının öznel iyileşme algıları ile içselleştirilmiş damgalanma düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılan tanımlayıcı türde bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili Avrupa Yakasında bulunan iki Toplum Ruh Sağlığı Merkezinde ayaktan takip edilen, içleme kriterlerini karşılayan ve çalışmaya katılmaya gönüllü onam veren 146 şizofreni tanısına sahip birey oluşturmuştur. Verilerin istatistiksel analizi IBM SPSS V25 programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Sosyodemografik özellikler incelendiğinde; katılımcıların %67,1’i erkek, %47,9’u bekar, %28,8’i ebeveynleri ile birlikte yaşadığı görülmüştür. Araştırmada, katılımcıların orta düzeyde öznel iyileşme algısına ve orta düzeyde içselleştirilmiş damgalanmaya sahip oldukları saptanmıştır. Yalnız yaşayan, düzenli gelir getiren bir işte çalışmayan, kontrol randevularına ve toplum ruh sağlığı merkezine düzenli olarak gelmeyen katılımcıların daha düşük öznel iyileşmeye ve daha yüksek içselleştirilmiş damgalanmaya sahip oldukları bulunmuştur. Yaş, hastalık süresi ve yatış sayısı ile öznel iyileşme arasında negatif yönlü zayıf korelasyon saptanırken; bu özellikler ile içselleştirilmiş damgalanma arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır. Ek olarak, hastalığa bağlı aile içinde yalnızlık/istenilmeme sorununa sahip olduğunu bildiren katılımcıların içselleştirilmiş damgalanma düzeyi yüksek bulunmuştur. Hastalığın kötü/zorlayıcı/stresli/olumsuz yaşam deneyimleri nedeniyle oluştuğunu düşünen hastaların içselleştirilmiş damgalanma düzeyinin yüksek olduğu görülmüştür. Öznel iyileşme ile içselleştirilmiş damgalanma arasında negatif yönlü orta düzey korelasyon saptanmıştır. Toplum Ruh Sağlığı Merkezinde takip edilen şizofreni hastalarının tıbbi tedavi ve rehabilitasyonunda, öznel iyileşme algısını güçlendirecek yaklaşımların ve müdahalelerin geliştirilmesi, toplumun her kesimi için damgalanma ile mücadele programlarının oluşturularak uygulanması, içselleştirilmiş damgalanmanın öznel iyileşme algısı üzerindeki etkisini incelemek için nitel çalışmaların yapılması önerilmektedir.


Anahtar Kelimeler

Şizofreni, Öznel iyileşme, İçselleştirilmiş damgalanma, Psikiyatri Hemşireliği