Çevre ile ilgili mitlerin öğrenci görüşlerine göre incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HAVVA NUR YEŞİL

Danışman: Mehmet Yılmaz

Özet:

İnsan popülasyonunun genişlemesi, yüzlerce türün neslinin tükenmesine ve binlercesinin de yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına sebep olmuştur. Bu değişiklikler biyoceşitliliğin kaybını göstermektedir. Biyoçeşitliliğin korunması için yapılan araştırmalarda yöresel olarak anlatılan efsanelerin, hikayelerin ve mitlerin bölge fauna ve florasının korunmasında büyük etkisi olduğu bilinmektedir. Kaynağını halkın geçmişinden, kültüründen, hatta yaşadığı coğrafi konumdan alan halk inanışları; bir halkın, en erken dönemlerinden başlayarak ortaya çıkan fikir şeklini, çevre ve doğa ile olan geleneksel bağlarını göstermektedir. Bu araştırmanın amacı ortaöğretim öğrencilerinin çevresel ve ekolojik mitler doğrultusunda biyoçeşitliliğe bakış açısının ne ölçüde değiştiğini çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Yarı yapılandırılmış görüşme formunun kullanıldığı bu araştırma, 2017-2018 eğitim öğretim yılı güz döneminde Şanlıurfa, Antalya-Alanya, Kahramanmaraş-Elbistan ve Konya-Doğanhisar'da farklı okullardan, çeşitli kademelerdeki ortaöğretim öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Uygun örneklem metodunun kullanıldığı araştırma kolejlerde fen ve anadolu liseleri, devlet liselerinde; imam hatip lisesi, anadolu lisesi, fen lisesi ve meslek liselerinde öğrenim gören öğrenciler ile gerçekleştirilmiştir. Uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formunda dört farklı mit ve bu mitlere ait açık uçlu sorular bulunmaktadır. Bu formlar dört yüz katılımcıya uygulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formunun değerlendirilmesi sonucu elde edilen verilere göre ana temalar oluşturulmuştur. Verilen yanıtlar; inanç, çevre koruma ve çevre bilinci, ekonomi ve turizm, kültürel, doğal denge ve biyolojik çeşitlilik, realist yaklaşım olmak üzere altı kategoride toplanmıştır. Bunun yanı sıra belirlenen görece farklı yorumlar ise diğer başlığı altında toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre çevresel

mitlerin doğayı korumada olumlu etkilerinin olduğu, ekoturizmi geliştirdiği belirlenmiştir. Ancak araştırmaya katılan öğrencilerin bir kısmı böyle mitler olmasa da çevrenin korunması gerektiği şeklinde görüş bildirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler : Biyoçeşitlilik, çevresel mitler, doğa koruma