Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Melisa ALTINTAŞ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Gökhan Küçüktürk
Eş Danışman: Evren Tan
Özet:
Eklemeli imalat (Eİ) yöntemlerinde konvansiyonel yöntemlerin aksine çok parçalı montaj yapıların tek parça halinde üretilmesi mümkündür. Özellikle bazı karmaşık parçaların elektron demeti ile ergime (EDE) gibi metal Eİ yöntemleri ile üretimleri esnasında oluşan ısının atılması için kullanılan destek yapılarının üretim sonrası temizlenmesi mümkün olamamaktadır. Isı parça üzerinden bertaraf edilemediği taktirde, parçada sarkma ile boşluklarda birleşme gibi yüzey kusurları meydana gelmektedir. Bu çalışmada EDE yöntemi kullanılarak destek yapısı kullanımının mümkün olmadığı bütünleşik döner yapıların radyal üretim yönünde minimum boşluk ile üretilebilmesi araştırılmıştır. Farklı hacimlere sahip bölgelerde iç ile dış parçaların arasındaki mesafe değişiminin, kafes yapısı gibi yapıların kullanımının yüzey bozulmasına, sarkmaya ve yüzey pürüzlülüğüne etkisi araştırılmıştır. Elli adet numune üretimi gerçekleştirilmiştir. Üretilen numunelerde boşluk, sarkma miktarları ve yüzey pürüzlülükleri ölçülmüştür. Gerçekleştirilen çalışmalar neticesinde 400 μm ile 1.000 μm arasındaki boşluk değerlerinde iç parçanın dış parçaya temassız destek yapısı gibi davrandığı gözlenmiştir. Üretilebilir minimum boşluk değerinin sarkma eğilimli malzeme miktarı, temassız destek yapısı kalınlığı ve yüksekliğine bağlı olduğu görülmüştür. Gerçekleştirilen üretimlere göre dönme fonksiyonunu yerine getirebilen (denenmiş) en küçük boşluklu parça 400 μm olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca boşluk miktarı azaldıkça ısı transferinin sağlanabilmesi sayesinde yüzey pürüzlülüğü değerleri 15 Ra değerlerine kadar düşürülebilmiştir. Öte yandan minimum boşluklu parçalarda üretilebilirliğin yanında toz tahliyesinin çok kritik olduğu görülmüştür. Parçalarda birleşme olmamasına rağmen boşlukta yer alan toz tahliye edilemez ise dönme fonksiyonunun yerine getirilemediği gözlemlenmiştir. Hem ısı transferi hem de toz tahliyesi açısından kafes yapılarının pozitif etki yarattığı görülmüştür. Kafes yapısına sahip parçalarda yüzey sarkması önemli oranda azaldığı görülmüştür. Denenen kafes yapılarından en efektif olanın hacim merkezli kübik kafes yapısı olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler : Eklemeli imalat, elektron demeti ile ergitme, bütünleşik döner yapılar, temassız destek yapıları, yüzey problemleri, sarkma problemi