Hastane afet planı bilgi ve iletişim sistemlerinin karşılaştırılması: Afet durumunda hastane personeli ile iletişim sağlama sistemlerinin geliştirilmesi ve hastanenin lojistik ihtiyaçlarının duyurulması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: ONUR HAKOĞLU

Danışman: AHMET DEMİRCAN

Özet:

Giriş: Hastane Afet Planları, hastanelerin işlevsel kapasitelerinin artışı ve mevcut imkânlarını en üst düzeyde yönetme prensibi üzerine kurulmuştur. Kapasite artışının en önemli unsurlarından biri; ihtiyaç duyulan tüm personeli göreve çağırmak ve uygun zaman çizelgeleri ile iş gücü kullanımını sağlamaktır. Ancak afetin yarattığı iletişim bozuklukları nedeniyle, mesai saati dışında olan personel ile iletişim kurmak zor olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı bahsedilen iletişim zorluklarını aşmada çözüm üretebilecek bir alt yapı oluşturmak ve oluşturulan bu alt yapının faydasının ölçülmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışma prospektif kesitsel-tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Ankara' da 1150 yataklı, üçüncü basamak hastane olan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servis' inde, Kasım ve Aralık 2013 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada anket uygulanmış ve tatbikat yapılarak mesai saatleri dışında olan personelin afet durumunda hastaneye çağrılması amacıyla bilgisayar destekli uydu haberleşme sistemi denenerek süre ölçümleri yapılmıştır. Bulgular: Personelin, afet durumunda mesai dışı saatlerde çağrıldıkları takdirde işe gelme istekliliği anketlerde %91.8 ; tatbikatta ise %87.3 olmuştur. Katılımcıların afet durumunda gelmesinin önündeki en önemli etkenler sağlık sorunları (%32.8) ve ulaşım sorunlarıdır (%30.5). Afetlerde işe gelme olasılığını arttıracak öneriler ise afete bağlı oluşan tehlikelere karşı önlem alınması (%60.4)ve aile güvenliğinin sağlanmasıdır (%60.4). Afet tiplerinin de etkili olduğu görülmüştür. Kitlesel kazalarda katılım %84.7 iken; tedavisi net olamayan salgınlar %36.7 ve radyoaktif terörizmde %37.8 oldukça düşüktür. Mesai dışı saatlerde personele ulaşmak üzere geliştirilen bilgisayar destekli uydu iletişim sisteminde personelin afet anı ile hastaneye ulaşma arasında geçen sürenin ortalaması 33.2 (±20.2) dakika hesaplanmıştır. Aynı süre geleneksel yöntemler ile tek tek aranması halinde ortalama 51.9 (±33.0) dakika olarak hesaplanmıştır ve bu fark istatistiksel olarak da anlamlı bulunmuştur (p=0.006). Sonuç: Afetlerde Hastane Afet Planlarının (HAP) işlevlerini yürütebilmesi için iletişim kanallarının açık kalması üst düzeyde önem taşır. Gerek iç iletişim ihtiyaçları, gerekse dış iletişim ihtiyaçlarının korunması amacıyla, iletişim yolları ve sistemleri çeşitlendirilmelidir. Tek bir afet tipi olmadığı gibi, tek bir sistemin her koşulda işlev gösteremeyebileceği unutulmamalıdır.