Disiplinler arası yaklaşımla değer öğretiminde yaratıcı drama yönteminin kullanılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: ÖZKAN ÇELİK

Danışman: BEKİR BULUÇ

Özet:

Bu araştırmada disiplinler arası yaklaşımla değer öğretiminde yaratıcı drama yönteminin kullanılmasının, öğrencilerin Duygu ve düşüncelere saygı, hoşgörü ve Bilimsellik değerlerine ilişkin tutumlarına etkisi tespit edilmiş, öğrencilerin bu değerlere ilişkin görüşleri belirlenmiş ve yaratıcı drama yönteminin sınıf içi etkinliklerle değer öğretiminde kullanımına dair öneriler sunulmuştur. Araştırma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte uygulandığı karma yöntem (Mixed Method) desenlerinden yakınsayan paralel desen kullanılarak modellenmiştir. Bu bağlamda, araştırmanın iki boyutundan biri olan nicel boyut, ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılarak modellenmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda ise nicel boyutu destekleyen ve daha çok derinlemesine incelemeyi sağlayan araştırmacı gözlemlerine ve nitel görüşme yöntemine başvurulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu, 2013-2014 eğitim öğretim yılı güz döneminde Ankara iline bağlı bir merkez ilçe olan Akyurt ilçesinde bulunan bir devlet okulunda öğrenim görmekte olan ilkokul 4. sınıf öğrencileri ve deney grubunun sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel verileri için deney grubunda yer alan 33 ve kontrol grubunda yer alan 34 öğrenciden sistematik örneklem yöntemi kullanılarak seçilen öğrencilerle görüşmeler yapılmıştır. Veri toplama sürecinde nicel ve nitel veri toplama araçları eş zamanlı olarak bir arada kullanılmıştır. Bu kapsamda öğrencilerin Duygu ve düşüncelere saygı, hoşgörü değerlerine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Duygu ve Düşüncelere Saygı, Hoşgörü Tutum Ölçeği, Bilimsellik değerine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Bilimsellik Tutum Ölçeği, öğrencilerin bazı demografik özelliklerini belirlemek amacıyla Kişisel Bilgi Formu, öğrencilerin ve öğretmenlerin görüşlerini belirlemek amacıyla Görüşme Formları, öğrencilerin sürece ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla Görüş Belirleme Formu ve uygulama esnasında araştırmacı gözlemleri için Gözlem Formu araştırmacı tarafından geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Araştırmanın nicel veri analizlerinde betimleyici analizlerden aritmetik ortalama, standart sapma, yüzde ve frekans kullanılmıştır. Ayrıca deney ve kontrol gruplarına ilişkin diğer analizlerde bağımlı gruplar t-testi, bağımsız gruplar t-testi, Mann Whitney U testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizi yaklaşımından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda disiplinler arası yaklaşımla değer öğretiminde yaratıcı drama yönteminin kullanıldığı deney grubu öğrencilerinin, ele alınan değerlere yönelik tutum puanlarının yükseldiği tespit edilmiştir. Ayrıca deney grubu öğrencilerinin Duygu ve Düşüncelere Saygı, Hoşgörü Tutum Ölçeğinden ve Bilimsellik Tutum Ölçeğinden aldıkları ön test-son test tutum puanları arasında anlamlı farklılık tespit edilirken, kontrol grubu öğrencilerinin ön test-son test puanları arasında anlamlı bir farklılık belirlenmemiştir. Disiplinler arası yaklaşımla değer öğretiminde yaratıcı drama yönteminin kullanılmasının değerlerin kazandırılmasında oldukça etkili olduğu, öğrenme sürecini somutlaştırdığı, öğrenciler için eğlenceli ve mutlu oldukları bir öğrenme ortamı oluşturduğu ve değer öğretiminde karşılaşılan bazı sorunların çözümüne katkı sağladığı gözlemlenmiştir.