Öğrencilerin elektromanyetik kirliliğe sebep olan bazı teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkin farkındalık düzeylerinin incelenmesi ve geliştirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: AYŞE NESİBE KÖKLÜKAYA

Danışman: MAHMUT SELVİ

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Ankara ilindeki ortaokul ve liselerde öğrenim görmekte olan 7., 8., 9., 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin; teknolojik cihazlardan (baz istasyonu, kablosuz modem, cep telefonu ve dizüstü bilgisayarlar) yayılan elektromanyetik kirliliğe ilişkin farkındalık düzeylerini çeşitli değişkenler (cinsiyet, sınıf düzeyi, anne- baba eğitim durumu) açısından belirlemek, öğrencilerin farkındalık düzeylerine elektromanyetik kirliliğe ilişkin uygulanan eğitimin etkisinin olup olmadığını tespit etmek ve teknolojik cihazlardan yayılan elektromanyetik kirliliğe ilişkin öğrencilerin görüşlerini belirlemektir. Bu araştırmanın nicel bölümünde 2012-2013 eğitim öğretim yılında Ankara ili Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı ortaokul ve liselerde öğrenim görmekte olan 7., 8., 9., 10. ve 11. sınıf olmak üzere toplam 4453 öğrenci yer almaktadır. Nitel bölümünde ise nicel bölümde yer alan öğrenciler içerisinden rastgele seçilen 10 öğrenci yer almaktadır. Katılımcılar belirlenirken araştırma problemi doğrultusunda seçkisiz örnekleme yöntemlerinden tabakalı (küme) örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu oturumlarda öğrencilere 150 dakikalık bilinçlendirme eğitimi verilmiştir. Öğrencilerin elektromanyetik kirliliğe sebep olan bazı teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkin farkındalık düzeylerini belirlemek ve öğrencileri bu konuda bilinçlendirmek amacıyla yapılan bu çalışmada nitel ve nicel verilerin birlikte değerlendirilmesiyle oluşan karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde nedensel karşılaştırmalı yöntem ve tek grup ön test - son test deneme öncesi (One group pretest-posttest design) model kullanılmıştır. Araştırmanın nitel bölümünde ise fenomenolojik yöntem kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Elektromanyetik Kirliliğe Sebep Olan Teknolojik Cihazların Bilinçli Kullanımına İlişkin Farkındalık Ölçeği ve ön-son görüşme formu kullanılmıştır. Nicel veriler SPSS 15 istatistik analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistik teknikleri, ilişkisiz gruplar t-testi, tek faktörlü ANOVA testi, ilişkili gruplar t-testi kullanılmış ve anlamlılık düzeyi (,05) kabul edilmiştir. Nitel verilerin çözümlenmesi için ise içerik analiz yöntemi seçilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, öğrencilerin elektromanyetik kirliliğe sebep olan teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkin farkındalık düzeyleri arasında cinsiyete göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Ancak bu farklılığın örneklemin büyüklüğünden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde, öğrencilerin farkındalık düzeyleri arasında sınıf düzeyi bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu ancak bu farklılığın yine örneklem sayısının fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Öğrencilerin farkındalık düzeyleri anne eğitim durumu bakımından incelendiğinde örneklem sayısının büyüklüğünden kaynaklanan istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Öğrencilerin farkındalık düzeyleri arasında baba eğitim durumu bakımından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunamamıştır. Öğrencilerin elektromanyetik kirliliğe sebep olan teknolojik cihazların bilinçli kullanımına ilişkin farkındalık düzeyleri arasında aylık gelir düzeyleri bakımından ise yine istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olduğu ancak bu farkın örneklem büyüklüğünden kaynaklandığı görülmüştür. Son olarak öğrencilerin farkındalık ölçeği ön test-son testten aldıkları puan ortalamaları karşılaştırıldığında son test lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Elektromanyetik kirliliğe ilişkin verilen eğitimin öğrencilerin farkındalık düzeylerini geliştirmede etkisi olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca nitel verilerden elde edilen sonuçlarla, elektromanyetik kirlilikle ilgili verilen eğitimin öğrencilere fayda sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.