ÖZEL DERSHANELERDE ÇALIŞAN TARİH ÖĞRETMENLERİNİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ( ANKARA İLİ ÖRNEĞİ)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kürşad UĞRAŞ

Danışman: MEHMET ŞAHİNGÖZ

Özet:

Bu çalışma özel dershanelerde çalışan tarih öğretmenlerinin sorunlarını ve çözüm önerilerini konu almıştır. Araştırmanın uygulaması 2007/2008 eğitim-öğretim yılında Ankara ilinde özel dershanelerde çalışan tarih öğretmenleri üzerinde yapılmıştır. Anket uygulaması 120 öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri dört seçenekli likert tipi sorular, eşit aralıklı ölçekler kullanılarak toplanmıştır. Kullanılan soru ve önermeler dershanelerde çalışan tarih öğretmenleriyle yapılan karşılıklı görüşmeler ve bu konuda daha önce yapılan araştırmalar da dikkate alınarak belirlenmiştir. Başlangıçta ankete katılanların kişisel bilgileri ve mesleki durumlarını belirlemek üzere 9 temel değişken kullanılmış, tarih öğretmenlerinin sorunları ile ilgili üç ana başlıkta 50, çözüm önerileri ile ilgili olarak sorunlarla paralellik gösteren 50 temel değişken olmak üzere, toplam 109 temel değişken katılımcılara yöneltilmiştir. Araştırmanın sonuçları bilgisayar ortamına aktarılmış ve verilen cevapların yüzde hesaplamaları Microsoft Excel programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, dershanelerde çalışan tarih öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğu 20-30 yaş arasında ve 1-5 yıl hizmet yılına sahip genç öğretmenlerdir. Yine büyük bir kısmı yüksek lisans mezunu olan katılımcıların dershanede çalışmayı isteyerek seçmedikleri belirlenmiştir. Dershanede çalışan tarih öğretmenlerinin en belirgin sorunları özlük hakları üzerinde yoğunlaşmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi kurumlarda çalışan tarih öğretmenlerinin sahip oldukları haklar ile dershanelerde çalışan tarih öğretmenlerinin haklarını karşılaştıran sorulara verdikleri cevaplar dikkate alındığında dershanelerde çalışan tarih öğretmenlerinin Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi kurumlarda çalışan tarih öğretmenlerinin sahip olduğu hakların bir çoğuna sahip olmadığı görülmektedir. Bu konudaki sorulara verilen cevaplarda tamamen katılıyorum ve katılıyorum seçeneklerinde frekansı en yüksek yanıtlar, maaşların 12 ay değil, 10 ya da bazı kurumlarda 9 ay olarak verilmesi, günlük ve haftalık ders yükünün fazla olması ve bu fazladan girilen dersler için ek ücret verilmemesi, ders saatleri dışında talep edilen ek hizmetler (sınav gözetmenliği, soru yazımı vb.) için ücret ödenmemesi, izin ve resmi tatil günlerinin yeterince kullandırılmaması, hastalık durumunda alınan raporların kullanımında sorunların yaşanması, sigorta primlerinin eksik olarak yatırılması, maaşların taksitle veya eksik olarak ödenmesi gibi sorunlar tespit edilmiştir. Sonuçlar dikkate alındığında, dershanelerde çalışan tarih öğretmenlerinin özlük hakları ile ilgili koşullardan memnun olmadıkları ve özlük haklarının düzenlemesine ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir. Eğitim ve öğretimle ilgili sorunlar konusunda elde edilen sonuçlar dikkate alındığında, ÖSS'de tarih sorularının katsayısının düşük olması, öğrencilerin tarih dersini sadece sınava endeksli düşünmeleri, tarih öğretmenlerinin aldıkları formasyon ile derse girdikleri sınıf kademelerinin farklı olması, bir gün içerisinde farklı kademelerden sınıflara girmeleri, günlük ve haftalık girilen ders saatinin fazla olması, öğretim materyallerinin dershane tarafından yeterli düzeyde karşılanmaması ve tarih dersinin pekiştirilmesi için gezi ve konferans türü etkinliklerin yapılmaması gibi sorularda katılıyorum ve tamamen katılıyorum seçeneklerinde frekans yoğunluğu görülmüştür. Bu sonuçlar dikkate alındığında, tarih öğretmenlerinin mevcut sınav sisteminde tarih dersinin ağırlığından memnun olmadıkları görülmüştür. Ayrıca, dershane sisteminin işleyişinin birçok yönüyle çalışanları memnun edemediği gözlenmektedir. Dershane yönetimi ile ilgili sorunlar konusunda, yöneticilerin yeterli tecrübesinin olmaması, öğrencinin müşteri olarak nitelendirilmesi, öğretmenlere ticari bir meta olarak bakılması, ideolojik görüşlerin yöneticiler tarafından öğretmene muamelede önemli bir kriter olarak göz önüne alınması, işsiz tarih öğretmeni sayısının fazla olmasının dershane yönetimi tarafından sözleşme yenileme döneminde koz olarak kullanılması, dershane yönetiminin sözleşmede belirlenen şartlar ve esaslar konusunda saydam ve dürüst davranmaması gibi sorularda katılıyorum ve tamamen katılıyorum seçeneklerinde frekans yoğunluğu gözlenmiştir. Bu sonuçlar dikkate alındığında yöneticiler ve çalışanlar arasında karşılıklı güvene dayalı bir sistemin kurulamamış olduğu söylenebilir. Çalışanların çoğunun Dershanede çalışmayı isteyerek mi tercih ettiniz? sorusuna hayır cevabını vermiş olması bu kanıyı kuvvetlendirmektedir. Anket sonuçlarına baktığımızda, dershanede çalışan tarih öğretmenlerinin büyük çoğunluğunun çalışma şartlarından memnun olmamalarına rağmen işsiz kalmamak için bu sektörde çalışmaya devam ettikleri ortaya çıkmaktadır.