LAKKAZ ENZİMİNİN TEKSTİL BOYAR MADDELERİNİN GİDERİMİNDE KULLANILMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SAADET RÜYA HÜRMÜZLÜ

Danışman: NURDAN SARAÇOĞLU

Özet:

Tez çalışmasında, kitosan/halloysit kürelerine lakkaz enzimi immobilize edilerek sulu ortamdan remazol red (RR) tekstil boyar maddesinin giderimi gerçekleştirilmiştir. İmmobilize enzim içeren kürenin sentezi aşamasında; en yüksek yükleme ve immobilizasyon verimi elde edilen kitosan, halloysit, çapraz bağlayıcı (glutaraldehit) ve enzim derişimleri belirlenmiştir. Ağırlıkça %2,5 kitosan, %2 halloysit, %1 glutaraldehit ve 1 mg/mL derişiminde enzim çözeltisi ile hazırlanmış immobilize enzim küreleri kullanılmıştır. ABTS substratı ile en yüksek aktivite baz alınarak serbest ve immobilize enzim için en uygun çalışma koşulları belirlenmiştir. Serbest enzim için en uygun pH 6, en uygun sıcaklık 45˚C; immobilize enzim için en uygun pH 5, en uygun sıcaklık ise 35˚C olarak belirlenmiştir. Substrat olarak ABTS kullanıldığında, pH 5 ve 25˚C de kinetik parametreler, Km ve Vm, serbest enzim için sırasıyla 302,45 μM ve 909,09 μM/dak., immobilize enzim için ise 353,33 μM ve 129,87 μM/dak. bulunmuştur. Depolama stabilitesi çalışmasında; 59 günün sonunda immobilize enzim aktivitesinin %56’sını korurken, serbest enzimin ise aktivitesinin %23’ünü koruduğu gözlenmiştir. Serbest enzim ve immobilize enzim ile 20-100 ppm aralığında hazırlanan remazol red (RR) çözeltilerinde boya giderimi çalışılmıştır. Serbest enzim ile boya giderimi gerçekleşmezken, immobilize lakkaz içeren küreler ile % giderim %93,33 ile %86,89 arasındadır. İmmobilize lakkaz enziminin boyar madde giderim kinetik parametreleri, pH 5 ve 30˚C’de, Km değeri yaklaşık 558 μM, Vm ise 1,59 μM/dak. bulunmuştur. Remazol red (RR) giderim çalışmalarında ise, boyar madde giderim verimine medyatörlerin etkisi incelenmiştir. Serbest enzimle ABTS, HBT, TEMPO ve VLA varlığında sırasıyla %77,17; %96,05; %31,89; %96,32 giderim elde edilmiştir. İmmobilize enzimle ise sırasıyla %80,81; %96,31; %83,87 ve %97,43 giderim yapılarak daha yüksek boyar madde giderim verimleri elde edilmiştir. İmmobilize enzim küreleri, HBT ve VLA varlığında, boyar madde giderimi için 15 kez tekrar kullanılmıştır. İmmobilize enzim kürelerinin 15. kullanımı sonunda; HBT varlığında %42, VLA varlığında %54 boyar madde giderimi elde edilmiştir. 15 kez kullanımın aktiviteye etkisi incelendiğinde ise immobilize enzimin HBT varlığında aktivitesinin %42’sini, VLA varlığında aktivitesinin %49’unu koruduğu gözlenmiştir