Amerika Birleşik Devletleri'nde Disleksili Bireylere Uygulanan Eğitim ve Öğretim Programlarının Türkiye'de Yapılan Çalışmalara Katkısı Açısından Değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emine Balcı

Danışman: HAYATİ AKYOL

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ABD'de disleksili bireylere uygulanan eğitim ve öğretim programlarını ve uygulanan disleksi politikalarını incelemek ve Türkiye'de yapılan çalışmalarla karşılaştırarak program geliştirme çalışmalarına, bu öğrencilerin erken tanılanmasına ve teşhislerinin yapılmasına, verilecek sınıf içi eğitimlere, destek eğitim çalışmalarına, bu öğrencilerin haklarına ilişkin yasal düzenleme çalışmalarına ve öğretmen yetiştirme çalışmalarına katkı sağlamaktır. Tübitak'ın 2214-A -Yurt Dışı Doktora Sırası Araştırma Burs Programı' kapsamında desteklediği bu araştırma; ABD'nin Maine eyaletinde; Maine Üniversitesi, iki ilkokul ve iki disleksi merkezinde yapılmış, araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veriler gözlem, görüşme ve alanyazın taraması yöntemleriyle toplanmıştır. Araştırmacı tarafından; Maine Üniversitesi'nde disleksi ve okuma eğitimi ile ilgili iki derste, disleksi merkezlerinde toplam yedi eğitmenin derslerinde ve iki ilkokulda farklı kademelerde yer alan 9 sınıfta programlı ve sürekli katılımlarla gözlemler yapılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde disleksili bireylere uygulanan eğitim ve öğretim programlarını ve uygulanan disleksi politikalarını incelemek amacıyla, Maine Üniversitesi'nde 9 öğretim üyesi, iki disleksi merkezinin yöneticileri ve iki ilkokulda toplam 36 eğitmenle görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada görüşme ve gözlemlerle elde edilen verilerin çözümlenmesinde nitel veri analizi yöntemlerinden içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Gözlem ve görüşme yoluyla elde edilen verilerle, ülkemizde pek kullanılmayan fakat ABD'de disleksili öğrencilerin eğitim-öğretiminde kullanılan metot ve teknikler tespit edilmiştir. Aynı zamanda bu gözlem ve görüşmeler, çalışmanın kavramsal çerçevesinin oluşmasına da katkı sağlamıştır. Araştırmacı, oluşturulan bu kavramsal çerçevede, alanyazın taraması yapmış ve elde edilen veriler doğrultusunda, bu kavramları tanıtmaya çalışmıştır. Araştırmada; ABD'de disleksili bireylerin değerlendirme süreçleri, bu öğrencilere uygulanan eğitsel tedavi yöntemleri, özel eğitim hizmetleri dışında yararlanılan destek eğitim uygulamaları ve disleksili bireylerin haklarını koruyan yasalarla ilgili verilere ulaşılmıştır. Ulaşılan bu bilgiler doğrultusunda Türkiye'de disleksili bireylere uygulanan eğitim ve öğretim programları ve uygulanan disleksi politikaları, karşılaştırılmalı olarak incelenmiştir.