Türk siyasi tarihinde Milli Nizam ve Milli Selamet Partileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Öğrenci: DURMUŞ ALİ KOLTUK

Danışman: REFİK TURAN

Özet:

Bu çalışmanın amacı Türkiye'de, 1961 Anayasası'yla kurulmuş olan Anayasa Mahkemesi'nin kapattığı ilk siyasi parti olan Milli Nizam Partisi (MNP; 26 Ocak 1970- 20 Mayıs 1971) ile onun devamı niteliğindeki Milli Selamet Partisi'nin (MSP; 11 Ekim 1972- 12 Eylül 1980) siyasi faaliyetlerini ortaya koymaktır. Bu çalışmada bu partilerin programları ve seçim bildirileri değerlendirildi. Türkiye Büyük Millet Meclisi Arşiv ve Dokümantasyon Dairesi, Milli Kütüphane ve Türk Tarih Kurumu'nda dönemin gazeteleri özellikle Cumhuriyet ve Milli Gazete tarandı. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsünün 1973 ve 1977 Genel Seçimleri sonuçları yorumlandı. Bu partilerin önde gelenlerinden olan M. Gündüz Sevilgen, Süleyman Arif Emre gibi kişilerin de hatıratlarından yararlanıldı. Bu noktada çalışmamız bu iki partinin siyasi faaliyetlerini kapsamaktadır. Her iki partinin de dayanak noktası siyasi-İslam'dır. Siyasi İslam, ya da İslam'ın siyasileştirilmesi 19. yüzyıla, Osmanlı Devleti'nin son dönemine kadar uzanmaktadır. Fakat Cumhuriyet'in ilanından II. Dünya Savaşı'nın bitimi olan 1945'e kadar, Türkiye Tek Parti yönetimiyle idare edilmiştir. A.B.D ve İngiltere'nin liderliğinde Müttefik kuvvetlerin İkinci Dünya Savaşı'nı kazanması milli idare sistemlerinde demokratikleşme sürecine yol açtı. 1950'lerden sonra Türkiye'deki sanayileşme politikası, alt yapı çalışmaları, yeni karayollarının yapılması, tarımda makineleşme gibi olgular köylerden büyük şehirlere iç göçe yol açtı. Büyük şehirlerdeki bu nüfus her iki partinin oy potansiyelinin temelini oluşturmaktadır. Bu durum tarihi olgunun sosyolojik yönüne işaret etmektedir.