Öğretmen ve aile görüşlerine göre okul öncesi dönemde çocukların sahip olduğu değerler ile değerler eğitiminde okul aile işbirliğinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞEGÜL YILDIRIM

Danışman: Fatma Tezel Şahin

Özet:

Bu araştırma öğretmen ve aile görüşlerine göre okul öncesi dönemde çocukların sahip olduğu değerler ile değerler eğitiminde okul aile işbirliğinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada tarama modellerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen Amasya ilinde anasınıflarında ve bağımsız anaokullarında çalışan 50 okul öncesi öğretmeni, her öğretmenin sınıfından 5 çocuk olmak üzere 250 çocuk ve ailesi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak geçerlik ve güvenirliği Neslitürk ve Çeliköz tarafından (2015) yapılan “Okul Öncesi Değerler Ölçeği Öğretmen ve Aile Formu”, araştırmacı tarafından hazırlanan “Değerler Eğitimi Öğretmen Anket Formu” ve “Değerler Eğitimi Aile Anket Formu” kullanılmıştır. Veriler SPSS 21 paket programı aracılığı ile analiz edilmiştir. İki gruplu karşılaştırmalarda Mann Whitney U testi ve üç gruplu karşılaştırmalarda Kruskall Wallis H testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda

vii

ailelerin ve öğretmenlerin görüşlerine göre çocukların sorumluluk, paylaşım/eşitlik, dostluk/arkadaşlık, işbirliği, saygı ve dürüstlük değerlerine sahip oldukları belirlenmiştir. Aile ve öğretmen görüşleri arasında çocukların sahip olduğu değerlerden sorumluluk, saygı, işbirliği, dostluk/arkadaşlık, paylaşım/eşitlik değerlerinin puanlarında anlamlı farklılık olduğu öğretmen puanlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Dürüstlük puanı açısından ise öğretmen ve aile görüşleri arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Öğretmen görüşlerine göre sorumluluk, saygı, dostluk/arkadaşlık değerlerinde kız çocukların erkek çocuklara göre anlamlı derecede yüksek puanlar aldığı belirlenmiştir. Aile görüşlerine göre ise cinsiyetler arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Aile ve öğretmen görüşlerine göre çocukların doğum sırasının sahip oldukları değerler açısından anlamlı bir farklılık yaratmadığı görülmüştür. Aile ve öğretmenlerin değerler eğitiminde okul aile işbirliğine ilişkin görüşleri incelendiğinde; aile ve öğretmenlerin çocuklara verilmek istenen değerleri kazandırmak için okul aile işbirliğinin önemli olduğunu düşündükleri ve değerler eğitimi çalışmalarında aile, öğretmen ve yöneticilerin, işbirliği yaptığı belirlenmiştir. Aile ve öğretmenlerin çocuklara kazandırılmak istenen değerlerin okulda öğretmenler ve evde aileler tarafından desteklenmesinin gerekli olduğu; bu değerlerin evde desteklendiği takdirde çocuklara daha kolay kazandırılacağı, kazanılan değerlerin daha kalıcı olacağı, evde ve okuldaki eğitim farklılıklarının ortadan kaldırılarak çocuğun kafasında oluşabilecek çatışmaların giderileceği, çocukların kendilerini daha güvenli, desteklenmiş, çevrelerine uyumlu ve mutlu hissedeceğini düşündükleri sonuçları elde edilmiştir. Öğretmenler okulda yaptıkları etkinliklerde büyük oranda hoşgörü, sorumluluk, saygı, sevgi, sabır, yardımlaşma, dürüstlük, barış, paylaşma ve temizlik değerlerine yer verdiklerini, aileler de öğretmenlerin çalışmalarında genelde sorumluluk, saygı, yardımlaşma, paylaşma, sevgi, temizlik ve hoşgörü değerlerine yer verdiklerini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin değerler eğitimi ile ilgili aile katılım çalışmaları yaptığı özellikle, bireysel görüşme, aileleri sınıf içi etkinliklere davet etme ve eğitim panosu çalışmalarına yer verdiği saptanmıştır. Ev ziyareti ve konferans düzenleme çalışmalarına daha az oranda yer verdikleri belirlenmiştir. Aileler de öğretmen görüşlerine benzer olarak değerler eğitimine yönelik aile katılım çalışmalarından bireysel görüşme, aileleri sınıf içi etkinliklere davet etme ve eğitim panosu çalışmalarına yer verildiğini ayrıca öğretmenlerin eve değerler eğitimine yönelik broşür, oyun örnekleri ve kitap gönderdiğini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler : Değerler eğitimi, Okul-aile işbirliği.