Anadolu lisesi öğrencilerinin müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: SADETTİN VOLKAN KOPAR

Danışman: BARIŞ KARAELMA

Özet:

Bu araştırma, Anadolu lisesi 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin müzik derslerindeki Türk müziği konularına yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç için, betimsel araştırmalardan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki özel ve devlet Anadolu lisesinde okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklemini ise, Ankara'da bulunan 3 adet özel, 6 adet devlet Anadolu lisesinde, 2014-2015 yılında öğrenim gören ve müzik dersi alan 709 öğrenci oluşturmaktadır. Devlet Anadolu liseleri ile ilgili çalışma yapılacak okullar belirlenirken, Türkiye İstatistik Kurumu'nun Ankara ilindeki ilçelere göre belirlediği gelişmişlik düzeyleri referans alınarak, zengin (gelişmiş), orta (orta gelişmiş), fakir (az gelişmiş) ilçelerin her birinden random yöntemi (rastlantısal) ile birer ilçe seçilmiş ve seçilmiş her ilçeden yine random yöntemi ile ikişer okul alınmıştır. Özel Anadolu liselerin tercihinde ise farklı ilçelerden random yöntemi (rastlantısal ) ile 3 adet okul çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırma ile ilgili veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutum ölçeğiyle toplanmıştır. İki bölümden oluşan ölçeğin birinci bölümünde öğrencilerin kişisel bilgilerinden oluşan 12 madde, ikinci bölümünde ise müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutum ölçeğine yönelik 20 madde bulunmaktadır. Ölçeği oluşturan 20 maddenin 9'u olumsuz, 11'i olumlu maddeden oluşmaktadır. Araştırmada, geliştirilen tutum ölçeğinin güvenirlik-geçerlik çalışması için yapılan ön uygulamada, 2 adet devlet Anadolu lisesi ve 2 adet özel Anadolu lisesi 10. ve 11. sınıf öğrencilerinden, 2014-2015 yılında öğrenim gören 210 öğrenciye ulaşılmıştır. Daha sonra nihai uygulama için 9 okulda öğrenim gören 10. ve 11. sınıf öğrencilerinden 709 öğrenciye ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda, öğrencilerin müzik derslerindeki Türk müziği konularına ilişkin tutumlarının genel olarak olumsuz olduğu saptanmıştır. Devlet Anadolu lisesi öğrencilerin tutumlarının özel Anadolu lisesi öğrencilerinin tutumlarından daha olumlu olduğu sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin müzik derslerindeki Türk müziği konularına yönelik tutumlarının, dinlemeyi en çok tercih ettikleri ve ailelerinde sıklıkla dinlenilen müzik türüne, ailelerinde Türk müziği ile ilgilenen bireylerin bulunup bulunmama durumuna, anne ve baba eğitim seviyelerine, anne ve baba mesleğine, ailelerinin ortalama gelir durumuna, çaldıkları çalgı türüne ve devlet Anadolu lisesi öğrencilerin okullarının bulundukları bölgeye göre anlamlı düzeyde fark olduğu görülmüştür. Öğrencilerin cinsiyetine, ailelerinde Türk müziği ile ilgilenen bireylerin yakınlık derecesine ve çalgı çalma durumuna göre anlamlı farklılığın olmadığı saptanmıştır. Bu bulgular ışığında yapılabilecek gelecek çalışmalara dair öneriler sunulmuştur.